Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZARYSDZIEJÓWGOSPODARCZYCHŚWIATA
samodzielnościwmyśleniuidziałaniu,urodzenimarynarzeikoloniści,uta-
lentowaniurbaniściiarchitekci,ludziepracowiciiufniwsiłykonstruktywne
własnejcywilizacji,niepoddawalisięślepemuiniewolniczemunaśladowaniu
wzorówwschodnich.TreśćpsychicznaWschodubyłaimobca;zezdobyczy
technicznychchętniejednakkorzystali,przekształcającjeinaginającdowła-
snychpotrzeb.Każdadziałalnośćbyłaimpregnowanaichwłasnym,orygi-
nalnymstylem,rozwijałasięsamodzielnie,wynikałazichwłasnejpsychiki
indywidualistycznej,zbudowanejnapoczuciuwolnościiprawa.Taktworzyli
własnąsztukęiarchitekturę,własnąfilozofię,własnyustrójpaństwowy,własną
naukę,własnegospodarstwo.Nakażdejdziałalnościwyciskaliswojeoryginal-
nepiętno.Wzakresiesztukiżeglarskiejdoszlisamodzielniedowielkichrezul-
tatów.ZwykłystatekhandlowyantycznejGrecjibyłpięćdziesięciowiosłowy.
Pomocniczoużywalijużżagli,aodVIwiekumieliwużyciukotwice.Taki
statekprzebywałwciągujednejgodziny4-6milmorskich,apodróżzAten
doBizancjumtrwałaok.5dni.Tryremy,trójpokładowce,rozporządzające150
wiosłami-po25zkażdejstronynajednympokładzie,byłyużywanedocelów
wojennych.RozwójmarynarkibyłpoprostukoniecznościążyciowąGrecji.
Ziemiaichbyładośćuboga,cywilizacjaspowodowaładośćszybkiprzyrost
ludnościowy,wymianatowarowastałasiękoniecznością,nadmiarludności
mógłsięwylewaćtylkonazewnątrzdrogąmorską.Toteżodnajwcześniejszych
wiekówrozpoczęłasięsilnaekspansjakolonizatorskaelementugreckiego.Ry-
chłousadowilisięGrecynaCyprze,zajęliwyspęLesbos,anapobliskimlądzie
AzjiMniejszejzałożylimiastaKymeiSmyrnę.JończycyzasiedliliEubeę,Cy-
klady,ChiosiSamos,awAzjiMniejszejzałożylilicznemiasta,zktórychMi-
let,FokajaiEfezdoszłyniebawemdowiększegoznaczenia.Dorowiezaśzajęli
wyspęKretę,KosiRodosiusadowilisięnapołudniowo-zachodnimcypluAzji
Mniejszej.
Poszczególnekoloniebyłyzakładaneprzezmiastamacierzyste,metropolie.
Kolonietewfaziepoczątkowejpoświęcałysięgłównierozwojowirolnictwa,
któregopłodysłużyłydowymianynawytworyprzemysłowe,tkaniny,zbroje,
ozdoby,dostarczaneprzezmiastomacierzyste.Koloniete,wdalszejewolucji,
wyposażonewszerokąautonomię,anawetprawazwierzchnienaswymte-
rytorium,dochodziłyniebawempodwzględempolitycznymdozupełnejsa-
modzielności,azwiązekzmetropoliąograniczałsiędowspólnychinteresów
gospodarczychiwspólnegokultureligijnego.
WVIIIiVIIwiekuprzedChrystusemrozwinęłasięnowaakcjakoloniza-
cyjnaGrekównanowychszlakachmorskich.Miastagreckiebyłycorazsilniej
zaludnione.Rosłowięcrównocześniezapotrzebowanienaproduktyspożyw-
58
