Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZarysfiZjologiicZłowieka
Możnawyróżnićtrzyrodzajelizosomów:
•
trawienne–odpowiadajązarozkładsubstancji,
•
magazynujące–magazynująsubstancje,
•
tzw.grabarze–dokonująrozkładuobumarłychskładników
cytoplazmy.
Mitochondria
Mitochondriamogąmiećkształtowalny,kulistylubnitkowaty.Otoczone
sąpodwójnąbłonąbiałkowo-lipidową.Błonawewnętrznatworzyliczne
wpukleniadośrodka(coznaczniezwiększajejpowierzchnię),zwanegrze-
bieniamimitochondrialnymi.Wnętrzemitochondriówwypełniasubstancja,
tzw.macierz,zawierająca:magnez,wapńikwasrybonukleinowy(RNA).
Wmitochondriachzachodziprocesutlenianiabiologicznego.Sąonemiej-
scemoksydacjiwęglowodanóworazlipidów.Zachodząwnichtakiepro-
cesy,jak:cyklkwasucytrynowego,łańcuchoddechowyoraztworzenie
ATP(adenozynotrójfosforanu).
Najwięcejmitochondriówznajdujesięwkomórkachtychnarządów,któ-
rychzapotrzebowanieenergetycznejestnajwiększe(np.wkomórkach
mięśniasercowego).Zkoleiniewielkaliczbamitochondriówjestcharak-
terystycznadlatkankitłuszczowej.
Rybosomy
Mająpostaćmałychcząstekbiorącychudziałwsynteziebiałka.Wytwa-
rzanesąwjądrzekomórkowym,zktóregoprzechodządocytoplazmy.
Tamwystępujązarównowpostaciwolnej,jakiwpołączeniuzbłonami
retikulumendoplazmatycznego,tworzącretikulumszorstkie.
Każdyrybosombudujądwiedopasowanedosiebiepodjednostki:mała
iduża.PodjednostkizbudowanesązbiałekorazrRNA(rybosomowe-
goRNA).Podjednostkisązesobąpołączonetylkopodczastranslacji
(procesusyntezyłańcuchapolipeptydowegobiałkawczasiebiosyntezy
białek),natomiastpozakończeniutranslacjidanegołańcuchabiałkowe-
gonastępujeichrozdzielenie.Wmomencieinicjacjikolejnejtranslacji
znajdującesiębliskosiebiepodjednostki(jednadużaijednamała)łączą
się,odtwarzającrybosom.
18
