Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Społecznykontekstpoznaniaiwiedzy
stądkoniecznośćznajomościirespektowania
Nagrunciespołecznymwiedzaprzejawiady-
prawszerokorozumianejbiosfery.Jednocześnie
chotomicznąnaturęzewzględunarodzajdys-
jakohomosociustworzyzłożonespołeczeństwa,
ponentów.Macharakterjednostkowy,gdyod-
zcałokształtemwłaściwychimnormizasad
nosimyjądopojedynczychosób,lubzbiorowy,
współżycia.Podziałnawiedzęmaterialnąispo-
kiedypodzielanajestprzezokreślonegrupy.
łecznąpozostajeaktualnyzarównowzwiązku
Wobuprzypadkachjejdysponentamiwosta-
zodmiennąnaturąobuśrodowisk,jakteżuwa-
tecznejinstancjisąjednostki.Kiedyindywidual-
runkowaniamipoznawczymiczłowieka.
neprzekonaniasąpodzielaneprzezinnych,czy
Obawymiarywymagająinnychrodzajów
tookreślonegrupy,czyteżcałespołeczeństwa,
wiedzyorazspecyficznychsposobówjejnaby-
dochodzidoprzejściazpoziomuwiedzyindywi-
cia.Pierwszypotrzebujechoćbyintuicyjnejzna-
dualnejnaobszartzw.wiedzyintersubiektywnej.
jomościprawwłaściwychnaturze(np.fizyki,
Zdecydowanieindywidualnąnaturęmawiedza
chemiiczybiologii).Punktemwyjściadlapo-
pochodzącabądźbezpośredniozpoznaniazmy-
zyskaniawiedzymaterialnejprzezwiekibyło
słowego,bądźokreślonychsposobówrozumo-
poznaniezmysłowe.Powstającewwynikurela-
wania(introspekcja,intuicja).Zkoleizbiorowy
cjizmysłówzeświatemmaterialnymwrażenia,
charaktermająróżneidee,przesądy,przekona-
stanowiącźródłosurowegopoznania,następnie
nia,wierzenia,którejednostkinabywająwdro-
sąprzetwarzaneprzezmózgwwiedzę(Cooley
dzesocjalizacjiorazuczeniasię.Socjalizacja
1926).Wgręwchodzitubardzozróżnicowana
iuczeniewiążąjednostkowezasobywiedzyze
wiedza,począwszyodpraktycznej,znajdującej
skumulowanymspołecznymdoświadczeniem,
zastosowaniewcodziennymżyciu,ażpowyso-
którejestzapośredniczanepoprzezróżnorakie
cezaawansowaną,np.stanowiącąpodstawęprac
społeczneinstytucje(np.język).
naukowychibadawczych.Postęptechniczny
Niesposóbwtymmiejscuszczegółoworoz-
sprawił,żezbiegiemczasuzawodnezmysłyzo-
ważaćzłożonychzagadnieńdotyczącychbiolo-
staływspartecorazdoskonalszyminarzędziami
gicznychispołecznychuwarunkowańludzkiego
umożliwiającymiobserwacjęniedostępnychdla
poznania,jakrównieżlicznychsporówwzakre-
nichdotądobszarów.Współcześnierozwójte-
siedeterminizmu/indeterminizmuczłowieka.
gorodzajuwiedzyprzedewszystkimopierasię
Tytułemwstępumożnajedyniepokusićsięoza-
nadialektycznychrelacjachmiędzyprocesami
sygnalizowaniepewnychkluczowychaspektów
rozumowaniaarezultatamieksperymentówba-
wtymwzględzie.Wkolejnościpokrótceprzed-
dawczych.
stawionezostanąjednostkoweizbioroweuwa-
Zkoleidrugizwymienionychwymia-
runkowaniapoznania.
rów(społeczny)implikujeniezbędnośćwiedzy
Naukibiologicznewkontekściewiedzyzwró-
umożliwiającejżyciezbiorowe.Jestonanabywa-
ciłyuwagęnacentralnąpozycjęmózgu,któ-
nairozwijanawśrodowiskumiędzyludzkichin-
rywrazzezmysłamistanowizasadniczyinstru-
terakcji.Tworzenieiprzekazywaniewiedzyspo-
mentpoznania.Podejścieewolucyjneuznajego
łecznejzachodziwścisłejłącznościzinnymi.
zaswegorodzajuDmaszynęmyślenia”,którapo-
Kluczoweznaczeniemakomunikacja,warun-
wstałajakonarzędziewalkioprzetrwanie,anie
kującapodzielanieiwymianęmyśliorazuczuć.
służącesamopoznaniu.Topowoduje,żeczło-
Wprocesiekreacjiwiedzy(społecznej)zasad-
wiekacharakteryzująliczneograniczeniawza-
niczeznaczeniemająróżnegorodzajuuczucia,
kresiepostrzeganiairozumieniaświataoraz
wrażliwości,instynkty,popędyczyintuicjena-
dośćmarnewyposażeniezmysłowe(Wilson
leżącedowewnętrznejsferyżyciaemocjonalne-
2011).Umysłbezpomocydodatkowegowy-
goczłowieka.Silniezakorzenionewewolucji,
posażeniaiwiedzynaukowejpostrzegajedynie
współkształtowanewprocesiesocjalizacji,sta-
wąskiewycinkirzeczywistości,zasadniczotakie,
nowiąistotneźródłowiedzyspołecznej.Wpro-
któresąniezbędnedożyciawśrodowiskuprzy-
cesiekomunikacjirolazmysłówpoleganaprze-
rodniczym.Ponadtoistotyludzkiewwysokim
kazywaniuspołecznejsymboliki,dziękiczemu
stopniucharakteryzujedużaskłonnośćdoirra-
warunkująipobudzająonewewnętrzneżycie
cjonalnychzachowań,gdyżzuwaginastrukturę
jednostekodzmysłówoderwane.
mózguprocesommyśleniatowarzysząemocje,
9
