Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Własnośćintelektualna
–ogólnacharakterystyka
2.1.Własnośćwujęciuekonomicznym,
prawnymiekonomiczno-socjologicznym
Wyjaśnieniepojęcia„własnośćintelektualna”należypoprzedzić
przedstawieniemnajdonioślejszejinstytucjiżyciaspołecznego,jakąjestbez
wątpieniawłasność.Doktrynypolityczneiprawnezawszewwiększymlub
mniejszymstopniuodnosiłysiędozagadnieniawłasnościijejpostulowanych
form.Jeżelichodzionajprostsządefinicję,możnapowiedzieć,żewżyciu
społecznymposiadaćprzedmiotnawłasność,toznaczymiećprawodojego
używania.Prawotomożepolegaćnaniedopuszczaniuinnychludzi
dokonsumpcji,napożyczaniu,zmienianiu,niszczeniuitd.Własnośćoznacza
zatemnajpełniejsząwładzęużytkowaniaidysponowania(iusutendi
etabutendi),jakąmożnamiećnadrzeczami(rozumianymiszeroko,
odkonkretnychprzedmiotówfizycznych,takichjakdom,dotworówintelektu,
takichjakutwórliterackiczywzórmatematyczny);takżesamarzecz,nad
którąmasięowąwładzę.
Powstałowielekoncepcjiwłasności–odwłasnościprywatnej,przez
partycypacyjną,państwową,ażdowłasnościkomunalnej,którewzałożeniu
miałypełnićsłużebnąrolęwstosunkudopostulowanejideisprawiedliwości.
Wartoprzytymzaznaczyć,żewnowoczesnychnaukachospołeczeństwie
odróżniasięoddawnaekonomiczneiformalno-prawnelubsocjologiczne
pojmowaniewłasności.PrzyczyniłasiędotegoksiążkaR.Dahrendorfa
oklasieikonflikcieklasowymwspołeczeństwieindustrialnym
48.
Własnośćwznaczeniuekonomicznymjeststosunkiempomiędzyludźmi,
którypowstajewzwiązkuzfaktycznym,ajednocześnieniekoniecznie
odzwierciedlonymwprzepisachprawakorzystaniemprzezludzizrezultatów
działalnościgospodarczej(wtymzwłaszczaprodukcji)orazdysponowaniem
czynnikamiprodukcji.Własnośćoznaczaokreślonematerialnestosunki
społecznezachodzącemiędzyludźmiwprocesiewytwarzania.Ekonomiczne
pojęciewłasnościodpowiadanapytanie,ktowładaśrodkamiprodukcji,
wczyichinteresachiwjakimcelusąonewykorzystywaneorazktonimi
rozporządza.Własnośćtopodstawawszelkichstosunkówgospodarczych,
którekształtująokreślonerelacjespołeczne:zaufanie,uczciwość,
przedsiębiorczość,itp.
Własnośćmożewystępowaćwróżnychformach.Jednakszczególne
znaczenieodgrywawłasnośćczynnikówwytwórczych–rozmaitychzasobów
