Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
WSTĘP
3.Formułowanaiuzasadnianawniniejszejpracykoncepcjazasadyprawa
jakonormynakazującejrealizowanieokreślonejwartości(rozdz.II.Pojęcie
zasadyprawa)swojąlegitymacjęczerpietakżezelementówbudującychzapre-
zentowaneteoriezasad.
Zewzględunaprzedmiotnakazuzasadydrugaczęśćrozdziałuzostałapo-
święconawartościom.Adekwatniesformułowanazasada,np.:zasadagodności
człowieka,zasadadobrawspólnegoczyzasadarówności,jużwswojejnazwie
mapodanewartości:godnościczłowieka,dobrawspólnegoirówności.
WprawoznawstwiewodniesieniudozasadterminΠwartość”używanyjest
conajmniejwczterechznaczeniach:(1)wartośćjakotranscendentale;(2)war-
tośćjakorodzinazbiorówrównocennychstanówrzeczyuporządkowanych
przezrelacjępreferencjigeneralnej;(3)wartośćjakokryteriumwartościowa-
nia;(4)wartośćjakostanrzeczytakkwalifikowany.
Zasadaprawa,jakoobowiązującanormaprawna,awięcjakoelementsys-
temuprawnego,wswoimsformułowaniuzawierawartośćwpierwszymzna-
czeniu.Jednakżewakciejejstosowania,gdywkonkretnejiindywidualnej
sytuacjinależywskazaćstanrzeczyzakwalifikowanyjakoprzypadekdanej
wartości,słowoΠwartość”przybieraczwarteznaczenie.Zkoleiznaczenietrze-
ciepozwalanagromadzeniewjednymzbiorzeprzypadkówdanejwartości,
natomiastdziękiznaczeniudrugiemumożliwejestbudowaniestrukturaksjo-
logicznych,dającychpodstawędohierarchizowaniawartościitymsamym
zasad.
To,cojestnajistotniejszewodniesieniudowartościbędącychprzedmio-
temobowiązkuujmowanegoprzezzasady,tofakt,iżsąonewartościami
prawnymiwścisłymtegosłowaznaczeniu,toznaczyobowiązująprawnie,
apodstawowymźródłemichobowiązywaniajestaktstanowienia.
4.Przyjętepojęciezasadzostałopoddanesprawdzeniuzpunktuwidzenia
wymogów,jakiewybranedogmatykistawiająprzednormami,abyzyskały
statuszasad(rozdz.III).
Analizaskupiasięnatrzechgałęziachprawa:naprawiekonstytucyjnym,
jakodziedzinieswymzasięgiemobejmującejzasadymającezarównocharakter
ogólnosystemowy,jakistatuszasadΠnajdonioślejszych”,oraznaprocedurze
karnejicywilnej,zewzględunacharakterprzedmioturegulacjiformułujących
wporównaniuzinnymidogmatykaminajwiększąliczbęzasad,awięcstoją-
cychprzedkoniecznościąichporządkowania.Wkażdymztychtrzechprzy-
padkówpojawiasiępewienstałyzestawproblemówzwiązanychzzasadami
(pojęciezasady,cechycharakterystycznezasad,trafnośćwyróżnieniazasad,
ichporządkowaniewcałościopostacisystemuczyquasi-systemu).Okazuje
się,żedogmatycznemetodystosowaneprzyrozwiązywaniutychproblemów
możnazinterpretowaćwkategoriachproponowanychwpracykonwencji.Siła
