Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ETAPIII
ETAPIII(N)
N.III.50.1.Złoto
OlimpiadaChemicznaprzeżywaswójzłotyjubileusz(50.edycja).Dlatego
jednozzadańIIIetapudotyczywłaśniezłota.
1.Jesttopierwiastek,którymożewystępowaćna+1lub+3stopniuutle-
nienia.Napodstawiepodanychniżejwartościpotencjałówstandardo-
wychoceńtrwałośćjonówAu+iAu3+określając,wktórąstronęprze-
suniętejestpołożeniestanurównowagireakcjidysproporcjonowania
wtemperaturze25OC:
3Au+:Au3++2Au
2.Złotowprzyrodziewystępujewpostacimetalicznej,m.in.wskałach
magmowych,atakżewpostacirozdrobnionejobokinnychminerałów.
Jednązmetoduzyskiwaniazłotajestdziałanienatlenionymroztworem
cyjankusodunaminerałzawierającyzłoto.Powstajewówczaskompleks
[Au(CN)
2]-(reakcja1),którynastępniejestredukowanymetalicznym
cynkiem,zwytworzeniemkompleksu[Zn(CN)
4]2-(reakcja2).Zapisz
jonoworównaniareakcji(1)i(2).
3.Posługującsięodpowiednimidanymizamieszczonymiponiżej,można
wykazać,żetermodynamicznietrwałąformącyjankowegokompleksu
złotajestkompleksAu(I),czyli:[Au(CN)2]
-,aniekompleksAu(III),
czyli:[Au(CN)
4]-(zakładającstężeniejonówCN-równe1mol/dm3).
Potwierdźtenwniosek,wykazując,żepołożeniestanurównowagireak-
cjidysproporcjonowania:
3[Au(CN)
2]-:[Au(CN)
4]-+2Au+2CN-
jestprzesuniętewlewo,wtemperaturze25OC.
4.Złotowykazujenietypowewłaściwościchemiczne,coczęściowoza-
wdzięczadośćdużejelektroujemności(wynoszącej2,4wskaliPaulinga),
porównywalnejzelektroujemnościąjodu.Przykłademtakichnietypo-
wychwłaściwościjestwynikstapianiazłotazcezemwwarunkachbez-
tlenowych,gdziestałyproduktpowstaływreakcji:Cs+Au→CsAunie
wykazujecechmetalicznych.Spróbujprzewidziećcharakterystycznece-
chyCsAu(budowa,jednaprzykładowacechafizyczna).
5.Wwynikuanalogicznegoprocesustapianiazłotazpotasempowstajejuż
jednaktypowystopocechachmetalicznych.Jakwytłumaczyszróżnicę
wprzebieguobuprocesówstapianiazłotazcezemipotasem?
47
