Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
62.Historiabadańroślinnościleśnejizaroślowej–pionierzyfitosocjologiiwPolsce
(1930)wywarławielkiwpływnapóźniejszychfitosocjologówzajmującychsię
zbiorowiskamileśnymi.Paczoskibyłgenialnymsamoukiem,niepokornym
iniezależnym.Zajmowałwswoimżyciuwielezaszczytnychfunkcji–uzyskał
stanowiskoprofesoranadwuuczelniach,byłdoktoremhonoriscausaUniwer-
sytetuPoznańskiegoiSzkołyGłównejGospodarstwaWiejskiego,opublikował
licznepracenaukowe,wtymkilkaprzełomowychdlaprzyrodoznawstwa,był
twórcąpojęcia–„fitosocjologia”iwspółtwórcąrosyjskiejszkołyfitosocjologii.
LicznewyprawydopołudniowejRosjizwieńczonezostaływydaniemtrzytomo-
wegodziełaOpisanierastilel’nostiChersonskojgubernii(1915–1927),anaPodo-
le,WęgryiGalicjęstałysiępodstawądosformułowaniazasadniczychkoncepcji
fitosocjologiiopublikowanychwartykułach,jakŻyciegromadneroślin(1894).
Wlatach1918–1922Paczoskibyłprofesorempolitechnikichersońskiejipro-
wadziłtampierwszenaświeciewykładyzfitosocjologii.Ztegookresupochodzi
pionierskipodręcznikwydanywjęzykurosyjskimOsnowyfitosociologii(1921)
iSzkicefitosocjologiczne(1925).Wpodręcznikuwskazałkierunkibadańfito-
socjologiiijegozdaniempowinnaonazajmowaćsięprzedewszystkimdynami-
kąroślinności,anieklasyfikacjązbiorowisk,cobyłozasadnicząróżnicąodjuż
rozwijanejszkołyfrancusko-szwajcarskiej.Najważniejszymokresemdlabadań
zbiorowiskleśnychsąlata1923–1928,gdyPaczoskizostałkierownikiemrezer-
watuwPuszczyBiałowieskiej(późniejszyBiałowieskiParkNarodowy),skąd
pochodząwspomnianebadanianadlasami.Posporzezzarządcamirezerwa-
tu,którzyzdaniemPaczoskiegozezwalalinadewastacjęlasu,zostałzwolniony
zdotychczasowegostanowiska.Niepozostałbezpracy,bood1925r.praco-
wałjednocześnienaUniwersyteciePoznańskimiwykładałzimąnapowołanej
przezsiebieKatedrzeSystematykiiSocjologiiRoślin.Trzylatapóźniej,popod-
pisaniulistuotwartegoprofesorówpoznańskichzwyrazemoburzenianawieść
ohaniebnymaresztowaniuposłówiosadzeniuwtwierdzywBrześciu(podobny
listprofesorówkrakowskichpodpisałW
.Szafer),ówczesneministerstwoWy-
znańReligijnychiOświeceniaPublicznegowymogłozwolnieniePaczoskiego
zestanowiskakierownikakatedry.Odtegoczasuzarzuciłonswojądziałalność
badawcząnapolufitosocjologii,choćnapisałdwieksiążkizzakresugeografii
roślin.PionierskiezasługiPaczoskiegodlafitosocjologiidocenionowielelat
później.Dowodemnatojestm.in.artykułwczasopiśmieEcology„JózefPa-
czoski:founderofthescienceofphytosociology”(1967).Owszechstronności
prekursorafitosocjologiiświadczyfakt,żezałączonodotegożartykułuryci-
nęPaczoskiegoz1930r.przedstawiającąoptimakilkugatunkówwgradiencie
różnychsiedliskzpodpisem„prawdopodobniepierwszydiagramcontinuum,
jakipowstał”.DoceniającwkładPaczoskiegowtworzenienaukiobiocenozie
wroku1951,wprzededniuIKongresuNaukiPolskiejwydanoDzieławybrane
zawierające:Szkicefitosocjologiczne(pierwszewydanie1925),Podstawoweza-
gadnieniageografiiroślin(1933)iLasyBiałowieży(1930).
Początkinowoczesnejfitosocjologii
przedIIwojnąświatową
MiędzynarodowyKongresBotanicznywBrukseliw1910r.ujednoliciłpojęcie
asocjacji,zbiorowiskaroślinnego(fr.association),jakojednostkiekologiczno-
