Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
KatarzynaBuczek
obowiązki,nawetwstosunkudonajbliższych,[ł]rzeczyzajmująmiejsceprzed
ludźmi[ł]Każdabowiempasjamożewejśćwkolizjęzprawamimoralnymi
inormamispołecznymi”1.Tacynamiętnikolekcjonerzyczywręczmaniacybyli
isąjednakwmniejszości.Większośćtozbieraczenumiarkowani”.Tacy
,którzy
nzbierajązupodobaniem,wpełnizachowującjednakspokój,zimąkrew”2.
Czasemnamiętnośćkolekcjonerskąukrywałosiępodpozoremnauki,
np.zbierającokazyprzyrodnicze,anawetpatriotyzmu–tzw.pamiątkihisto-
ryczne.Nieraznamiętnośćtaprzypominałachorobęczywręczszaleństwo,jak
wprzypadkuksiężnejIzabeliCzartoryskiej,którapodczaspobytuwStratfor-
dzieniemalwyrwaławłaścicielcedwiedeskizrzekomegokrzesłaShakespeare’a,
płacączanieogromnąkwotę3.ZbigniewHerbertwMartwejnaturzezwędzidłem
opisałnhistorięjednegozludzkichszaleństw”4,mianowicieżądzęposiadania
cebulekniektórychgatunkówtulipanów,azwłaszczanSemperAugustus”,które-
gocenaosiągnęłaponoć5000florenów5.Początkowobyłtokwiatnmonarchów
ibogaczydobrzeurodzonych.[ł]Jakwiadomo,gustdworówjestzaraźliwy
,
bywaczęstonaśladowanyitoprzezwarstwyniższe”6.Takdziałosięteżize
zbioramigromadzonymiwgabinetach.Byłyoneefektempasji,jakąjestkolek-
cjonerstwo,itakjaktulipanynajpierwnależałydowładców.Jednezzasobniej-
szychiciekawszychzbiorówbyływrękachroduHabsburgów7.CesarzRudolfII
zgromadziłnaHradczanachwPradzewspaniałeeksponatyprzyrodnicze,arty-
styczne,techniczne.Zczasemzbieranie,tworzenieiposiadaniegabinetówsta-
wałosięcorazpowszechniejsze.Kolekcjoneramibylibiskupi,szlachta,prawnicy
,
lekarze,aptekarze,aleteżrzemieślnicy
.Kolekcjadawałaprestiżisławę(właści-
1A.Ryszkiewicz,Kolekcjonerzyimiłośnicy,Warszawa1981,s.7.
2Tamże,s.8.
3IzabelaCzartoryska,wielkamiłośniczkatwórczościShakespeare’a,gdybyławczerwcu
1790r.wStratfordzie,postanowiławzbogacićtworzonąwłaśniekolekcjępamiąteknietylko
narodowych–i,jaksamapisała,powzięładecyzję:krzesłonjakimkolwiekbądźsposobem
dostaćmuszęidoDomkuGotyckiegoprzeniesionebędzie”.Oczywiścieniemiałoononic
wspólnegozmeblemstratfordczyka,alejegowłaścicielka,rzekomakrewnaShakespeare’a,
miałagłowędointeresu,bosprzedaładwiedębowedeskiza20gwinei.Szerzej:J.Komo-
rowski,NietylkoShakespeare.StudiazdziejówteatruidramatuXVI–XXwieku,Warszawa2011,
s.39–44;Z.Żygulski,ŚwiatłaStambułu,Warszawa1999,s.125–136.
4Z.Herbert,Martwanaturazwędzidłem,Wrocław1998,s.46.
5Tamże,s.57.
6Tamże,s.51–52.
7ZarównozbioryMaksymilianaII,jakiRudolfaIIbyłyjednymiznajwspanialszych
wszesnastowiecznejEuropie.Szerzej:M.Rauch,LesKunstkammerdesHabsbourg,[w:]
Lalicorneetlebézoard.Unehistoiredescabinetsdecuriosités,Montreal2013,s.215–221.
