Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gabinety
,czyliodzbieractwadodydaktyki
23
cielezbiorówwymienianibyliwksiążkachnaukowychiprzewodnikach),była
teżdrogąawansu,nbiletemwstępudozamkniętegośrodowiska”8,aleilokatą
kapitału9.
Kolekcjetworzyliuczeniiludziewolnychzawodów,np.wdrugiejpołowie
XVIw.aptekarzzWeronyFrancescoCalzolarizgromadziłdużyzbiórnatura-
liów,doktóregowydałwłasnymkosztemkatalogi10.DziałającywXVIstuleciu
wBoloniibadacz,przyrodnikUlissesAldrovandi,zorganizowałgabinetzdomi-
nowanyprzezokazyprzyrodniczeiwrazzbibliotekąprzekazałmiejscowemu
uniwersytetowi11.Prywatnekolekcjeudostępnianoteższerszemugronu,nieza-
wszenaukowemu.OleWorm,duńskilekarziantykwariusz,dziękiswejpasji
stałsięposiadaczemogromnejilościeksponatów,główniezhistoriinaturalnej,
aleteżetnografii.ZbiórtenprzekształciłwMuseumWormianumzpięknym,
bogatoilustrowanymkatalogiem.KolekcjaksiędzaManfredaSettalizapocząt-
kowałaMuseoSettala,będąceobecnieczęściąmediolańskiejPinakotekiAm-
brozjańskiej12.Czasemprzedmiotykolekcjonerskiejnamiętnościbyłyniewielkie
idelikatne,stolarzeisnycerzezaczęliwięctworzyćspecjalnemebledoichprze-
chowywania,tzw.cabinety13.Wieleznichtowistociesamodzielnedziełasztu-
kioogromnejwartości.Pięknierzeźbione,intarsjowaneiinkrustowanemiały
mnóstwoszuflad,szufladek,półeczek,anawettajnychskrytekdoprzechowy-
wanianajcenniejszycheksponatów,ażtrudnojebybyłopoliczyć.
Początkowowjednejprzestrzenigromadzonoeksponatyzróżnychdziedzin
naukiitwórczejaktywnościczłowieka.Obokniezwykłychokazówprzyrod-
niczychumieszczanowytworyzłotnikówczyminiaturzystów,comiałoodda-
waćjednośćświata.Zdarzałosię,żedwawymiary
,naturaisztuka,łączyłysię
wjednymprzedmiocie.WGrünesGewölbewDreźnie,stolicySaksonii,znaj-
dujesięniezwyklekunsztownafigurkaMurzyna,wykonana,bywyeksponować
8K.Pomian,Zbieraczeiosobliwości.Paryż–WenecjaXVI–XVIIIwiek,Lublin2001,s.58.
9CarPiotrIzapłacił15000florenówzazbiór340słojówzpreparatamizwierzęcymi.
K.Pomian,Kolekcjonerstwoifilozofia(Narodzinynowożytnegomuzeum),nArchiwumHistoriiFilo-
zofiiiMyśliSpołecznej”,t.21(1975),s.32.
10E.Hausner,DasNaturhistorischeMuseuminWien,Wiedeń2012,s.11.
11F
.Simoni,Le„Théâtredelanature”d’UlisseAldrovandi;M.Marrache-Gouraud,Al-
drovandi,CospietBologne:delachambreauxpalaispublics,[w:]Lalicorneetlebézoard…,
s.179–185,198–199.
12M.Marrache-Gouraud,ManfredoSettalalecollectionneurauxmainsd’or;taż,OleWormou
lascienceoffertaàtous,[w:]tamże,s.194–203.
13D.Moncond’huy
,Cabinetetmeubledecabinet;M.Barbier,Surprisesencoffret;G.Laroche,
Cabinetsenmarqueterie,[w:]tamże,s.363–369.
