Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Wprowadzenie
11
orazwczesnejipóźniejszejstarościsąjednakbardzoniejednolitąkategoriąwie-
kową,którareprezentujeróżnenasilenieproblemówzdrowotnych,orazgrupą
zróżnicowanąpodwzględemstatusuzawodowego,sytuacjimaterialnejirodzin-
nej.WedługwskaźnikówpozytywnychpojawiającychsięwopracowaniachGlobal
BurdenofDiseasesoczekiwanapopulacyjnadługośćżyciawzdrowiuwynosiobec-
niewPolsceokoło60,5rokudlamężczyzni64,3rokudlakobiet.Wieleosóbpo
60.rokużyciamożeichcekontynuowaćdotychczasowytrybżycia.Jednymzpa-
radoksówjeststosunkowogorszasamoocenazdrowiawśródkobietniżwśród
mężczyznmimodłuższegoprzeciętnegotrwaniażyciawpopulacjiżeńskiej2.
Istniejewielealternatywnychklasyfikacjietapówżyciaczłowiekazumiejsco-
wionymwnimokresemstarości.Wewcześniejszymopracowaniumonograficz-
nymodwoływałemsiędomałoznanejteoriiDanielaJ.Levisona3,którydzieliłżycie
człowiekanaeryiokresyprzejściowe.Wmyśltejteoriinawiek40-60latprzypada
eratrzeciaokreślanajakośredniadorosłość,poktórejnastępujeeraczwarta-póź-
nejdorosłości,niewprostnazywana:starością.Nastykutychdwócherpojawiasię
okresprzejściowy,między60.a65.rokiemżycia.Ichoćwieleinnychklasyfikacji
uznajejużwiek65latzaokreswkraczaniawstarość,toniewszyscysiędotej
regułystosują.Wyróżnianiekolejnychetapówrównieżpo65.rokużyciauzasad-
niacorazdłuższeprzeciętnetrwanieżyciakobietimężczyznwkrajachwysoko
rozwiniętychorazutrzymywanieaktywnościzawodowejispołecznejwsiódmej,
anawetwósmejdekadzieżycia.Oboktzw.trzeciegowiekumówisięcorazczęś-
ciejoczwartymwiekujakookresieodokoło80.rokużycia.Dopieroczwartywiek
zaczętokojarzyćzpoważnymiograniczeniami4.AmerykańskiprawnikLawrence
Frolik5wprowadziłpodziałstarościnatrzyetapy:wczesnej,średniejipóźnej,przyj-
mujączapunktygraniczne75.i85.rokżycia.Podobnepodziałypojawiająsię
wopracowaniachdotyczącychumieralnościprzygotowywanychnapodstawie
HumanMortalityDatabase.Zewzględunaceltegoopracowania,atakżejegopowią-
zaniezwcześniejsząpublikacjąiukierunkowanienaróżneaspektyżyciaseksual-
negoprzyjętogranicę50-74lat,cowprzypadkudolnejgranicywiążesięteżzwy-
chodzeniemprzezkobietyzokresurozrodczego.Górnągranicę74latnarzucono
zewzględunacharakterystykępróby,którąrealizowanowbadaniachz2017roku
iniskąreprezentacjęosóbstarszych.Skoncentrowanosięwięcnapóźnejdorosłości
iwczesnejstarości.Wanalizachsytuacjizdrowotnejnajstarszejczęścipopulacji
(późnastarość)większynaciskkładziesięnanawarstwienieproblemówzdrowotnych,
2Ferrucci,L.,Benvenuti,E.,Bartali,B.,Bandinelli,S.,DiIorio,A.,Russo,C.R.,Lauretani,F.(2000).
Preventivehealthcareforolderwomen:Life-stylerecommendationsandnewdirections.Aging
ClinicalandExperimentalResearch,12,113-131,https://doi-org.ludwig.lub.lu.se/10.1007/BF03339898
3Levinson,D.J.(1986).Aconceptionofadultdevelopment.AmericanPsychologist,41(1),3-13,
https://doi.org/10.1037/0003-066X.41.1.3
4Gilleard,C.,Higgs,P.(2010).Agingwithoutagency:Theorizingthefourthage.Aging
&MentalHealth,14(2),121-128.DOI:10.1080/13607860903228762
5Frolik,L.(red.).(1999).Agingandthelaw:Aninterdisciplinaryreader.Philadelphia:Temple
UniversityPress.
