Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁI
ŻEBRACTWOWŚWIETLELITERATURY
DEFINIOWANIEPROBLEMU
1.Ewolucjazjawiskażebractwa
Żebracytoludzieżyjącyzjałmużny,najuboższagrupaspołeczna,wcho-
dzącawskładtzw.marginesuspołecznego1.WśredniowiecznejEuropie
żebractwobyłozjawiskiemmasowym,pochodnąubóstwaimiłosierdzia.
Genetyczneżebractwobyłozwiązanezwsiąiczęstożebracytamrównież
zbieralijałmużnę,przedewszystkimskupialisięjednakwmieście,gdzie
znajdowalimożliwośćstabilnejegzystencji,wchodzącdotrwałychmiej-
skichstrukturorganizacyjnych.Profesjonalniżebracywznacznejmierze
prowadziliwędrownytrybżyciawykorzystująckalendarzjałmużnictwa
kościelnego,terminyodpustów,jarmarków,różnychimpreziuroczystości
świeckich2.
Niezwyklebogatącharakterystykęświatawłóczęgówiżebraków
wwiekachodXVdoXVIIznajdujemywksiążceBronisławaGeremkaLi-
tośćiszubienica.Dziejenędzyimiłosierdzia3.Autorprzedstawiawnim
pierwszepróbyopracowańliterackichdotycząceżebractwawEuropie
wtymokresie.Zdziełategowynika,żepierwszeopartenadokumentach
materiałydotycząceosóbżebrzącychprzedstawionow1475r.Wtedynie-
mieckikronikarzMathiasvonKemnatopracowałtekst,wktórymmowa
byłaoopisywaniunsektyczyteżirdynku”złodziejów,graczy,morderców,
zbójów,włóczęgów,żarłokówcałkiemzdrowychnaciele,którzyżyją
zjałmużnyioszustwa,abynbezżadnejpracyuzyskaćpieniądzeichleb”
,
odbierającpobożnymubogimichorymnależneimwsparcie.Kronikarz
wprowadzatakżenumeracjękategorii,costwarzazamkniętąlistęgrup
żebraczych.
WNarrenschiffSebastianaBranta4obrazżebrakówjestbardzoszy-
derczy,autoropowiadaoichoszustwachitwierdzi,żetoosobyzdro-
1
Nowaencyklopediapowszechna,PWN,Warszawa1996,s.1073.
2
B.Geremek,Litośćiszubienica.Dziejenędzyimiłosierdzia,Warszawa1989,s.57.
3
B.Geremek,Światoperyżebraczej.Obrazwłóczęgówinędzarzywliteraturzeeu-
ropejskiejXV-XVIIwieku,Warszawa1989,s.22.
4
Tamże.