Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KtonigdynieważyłwrękudostojnegopierwodrukuzXVwiekuinie
podziwiałjegoprostejiszlachetnejkompozycjigrafcznej,ktonieczuł
podpalcamigładkościkartypergaminowejwłoskiegorękopisualbo
drukuhumanistycznego,ktoniepoznałwdziękuwłoskiejaldiny,kto
niepoddałsięzalotnościksiążekfrancuskiegorokoka,kogoniezain-
trygowałanotaproweniencyjnawłaścicielaksiążkiitreśćjegokomen-
tarzaczytelniczego,albojegoexlibrisczysuperexlibris,ktowreszcie
nieoddychałpowietrzemmagazynówbibliotecznych,wktórymżyją
dawneksięgi–tenniemożemiećwyobrażenia,czymjestczarksiążki.
(KarolGłombiowski,Mojadrogakunauceoksiążce)
WSTĘP
Naprzestrzeniminionychwiekówksiążkaodgrywałaniekwestionowanąrolęwży-
ciuKościoła.Byłaniezbędnadopoznawaniaprawdyiotaczającejrzeczywistości
światazewnętrznego,kształtowałaświadomośćpokoleń,uczyła,napełniaławzru-
szeniami.Dawałapoczuciepewnościurobionejprzezdoświadczenie,żeodpo-
ziomuszerokopojętejkulturyumysłowejiodpowiedniejwiedzywdużymstop-
niuzależypoziomżyciaduchowego,działalnośćduszpasterskaczykaznodziejska.
Początkowoklasztory,aodpołowyXVIstuleciaseminariaduchownebyłymiej-
scami,wktórychnietylkopowstawałykodeksyrękopiśmienne(skryptoriaklasztor-
neikatedralne),aleteżgromadzonoksięgijakoniezbędnewcałymprocesieformacji
inauczaniaprzyszłychpokoleńkapłanów.Wokresieśredniowiecza,epoceniepodziel-
niepanującejksiążkirękopiśmiennej,zuwaginaelitarnąznajomośćsztukiczytania
inadewszystkoznacznekosztywytwarzaniaksiągiwysokącenękodeksu,książka
niebyłaprzedmiotemogólnodostępnym.Jejobecnośćwidocznabyłanadworachpa-
nujących,możnowładczych,wksiążnicachklasztornychikościelnych,wośrodkach
szkolnychróżnychszczebli,odszkółparafialnychpocząwszy,nawszechnicachuni-
wersyteckichskończywszy.WynalazekdrukuwpołowieXVstuleciaradykalniezmie-
niłsytuacjęksiążkinapłaszczyźnierozwojukulturowegoiumysłowegospołeczeństwa
ówczesnejEuropyiKościoła.Powstawaływówczasznacząceksięgozbiorybiskupów
schyłkowegośredniowieczaiepokistaropolskiej,księgozbiorykanoników,plebanów,
wikariuszyialtarzystów,dającpoczątekznaczniejszymkolekcjomkościelnym–kapi-
tulnym,katedralnymczyparafialnym.Oboknichniezależniefunkcjonowałyksięgo-
zbiorygromadzoneprzezzakony(klasztory)różnychregułzcałymbogactwemtreści
teologicznejifilozoficznej,anierzadkojeszczesztukiiluminatorskiejiintroligatorskiej.
