Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Książkagromadzonawszerokopojętymśrodowiskukościelnym(diecezjalnym
izakonnym)początkowospełniałafunkcjęużytkowązwiązanązformacją,zdo-
bywaniemniezbędnejwiedzy,kształceniem,poznawaniemotaczającegoświata.
Zczasemwśrodowiskukościelnym,główniewśródwyższegorangąduchowień-
stwa,zaczęłybyćwidocznepasjebibliofilskieikolekcjonerskie,codoprowadzi-
łodopowstawaniaznaczącychkolekcjiksiągnierzadkozdobywanychztrudem
iprzywożonychzpodróżyzagranicznych.
Księgozbioryklasztorne,kolegiackie,katedralne,biskupieczyparafialneod-
zwierciedlałynaprzestrzeniminionychstulecimozaikęzainteresowańichużyt-
kowników.Wwieluwypadkach,niezależnieodmiejscaiosób,którymmiałysłu-
żyć,uległyczęściowemurozproszeniuiprzemieszczeniu,stającsię–zbogactwem
częstotrudnejdozrozumieniahistorii(grabieże,celowezniszczenia)–częściąnowo
powstającychksięgozbiorów.Dotychostatnichnależaływdużejmierzebibliote-
kitworzącychsięwXIXstuleciuseminariówduchownych.Wwieluznichzasad-
niczytrzonkolekcjitworzyłyksięgozbioryzklasztorówskasowanychpodkoniec
XVIIIinapoczątkuXIXstulecia,księgipochodzącezezbiorówkapituł,większe,
bądźczęstoszczątkowe,fragmentybibliotekparafialnychczykolekcjebibliofilskie
kapłanówróżnychgodnościizróżnychokresówhistorycznych.
Wdziejeznaczącychbibliotekkościelnychwpisujesięhistorycznyksięgozbiór
WyższegoSeminariumDuchownegowTarnowie,którynależydocenniejszych
zasobówinkunabułówistarychdrukówwPolsce.Obecnyksięgozbiórtarnow-
skiegoseminariumodzwierciedlawpewnymstopniutrudnelosycałegonarodu
polskiegoitymsamymKościoła,odostatniegorozbioruPolskiw1795roku,po-
przezzmianywjegostrukturach(utworzenienowychdiecezji,awnichsemina-
riówduchownych),ażdopoczątkuXXwieku.Tencennyiznaczącypodwieloma
względamiksięgozbiórstanowiąksięgioróżnorodnejproweniencjiinstytucjonal-
nejiindywidualnejminionychwieków.
Tarnowskiksięgozbiórseminaryjnymaswojąponaddwustuletniąhistoriępo-
wstawania.Wuwarunkowaniuhistorycznymniejestksięgozbioremjednegomiej-
scaijednegowłaściciela.Ojegowartościstanowiąnietylkoautorzyzgromadzo-
nychdzieł,ichtytułyczycenneoprawy,alenadewszystkodawniwłaściciele,gdyż
todziękinimksięgozbióroddziaływałnaotoczenie,kształtowałpostawyiukazy-
wałdrogę,jakąniekiedyprzebywałaksięgawciągunswegożycia”
.Zachowanenoty
proweniencyjne,zapisywłasnościoweczynionenajczęściejnatytułowychkartach
ksiąglubwytłaczanenaoprawachsuperekslibrisy,pozwalająwniknąćwświatod-
biorcówstarejksięgi,wświatczytelnikówlubwświatichposiadaczy.
Jakznakomitawiększośćksięgozbiorówkościelnych,takrównieżtarnow-
skizespółstarychksiągjestcharakterystycznydlaepoki,wjakiejpowstawa-
łyposzczególnedzieła,począwszyodXVstuleciaażposchyłekXVIIIwieku.
Ojegoogromnejwartościdecydująróżnorodnezespołyproweniencyjne,jakie
12
