Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Rozdziałszóstypoświęconyzostałksięgom,któreprzekazanezostałydozbio-
rówseminaryjnychjakodarowiznaichdawnegowłaścicielalubzapistestamento-
wy.Dziękitemumożnaprzywołaćzprzeszłościsylwetkitychkapłanów,dlaktó-
rychksięgamiałaogromneznaczenie,toteż–chcącjejzapewnićdalsząopiekępo
swojejśmierci–czynilizapistestamentowy,przekazującksięgębądźcałąkolekcję
zgromadzonychzażyciadziełdozbiorówseminaryjnych.Byliwśródnichksię-
żaJaniMaciejTylkowscy,ks.WincentyGałeckizZakliczynaczykanonikkapitu-
łykatedralnej–ks.MarcinLeśniak.Tenostatni,wielkimiłośnikiznawcastarych
ksiąg,zdobywałjedoswojejkolekcjizapośrednictwemwybitnegoantykwariusza
krakowskiego–AmbrożegoGrabowskiego.
Ostatnirozdziałsiódmyomawiaużytkownikówksiąg.Nakartachstarychksiąg
widocznesąteżrozliczneiważnezapisymarginalneświadcząceoichużytkowaniu.
Temuzagadnieniupoświęconyzostałostatnirozdziałniniejszejmonografii,Użyt-
kownicydawnychksiąg,wktórymwynotowaneiprzedstawionezostałysentencje
imyślidotycząceksiążki,upływającegoczasuiosobistegostosunkuichużytkownika
wobecbliźnich.Odręcznezapisynamarginesachksiąg,doklejonekartkizzachowa-
nymifragmentamimodlitwipieśniczyaktystrzeliste,toniewątpliwiewidocznydo-
wódniejednejlektury,świadczącyowielokrotnymużytkowaniustarejksięgi.Pozwa-
laonwniknąćwżycieksiążkiwdawnychwiekach,odczuciaimyślijejużytkownika.
Tarnowskiksięgozbiórseminaryjnymaogromneznaczeniedlapoznaniakul-
turyśrodowiskakościelnegowdawnychwiekach.Jestdoskonałymodzwiercied-
leniemprądówumysłowychtegośrodowiskawminionychstuleciach.Poprzez
pryzmatksiąg,ichautorówczyoficynwydawniczych,porazpierwszyróżnorod-
neksięgozbiorykościelne(klasztorne,kapitulne,parafialne),którezłożyłysięna
jednąznaczącąkolekcjęksiągprzechowywanąoddwóchwiekówwmurachWyż-
szegoSeminariumDuchownegowTarnowie,zostałyukazanewtakisposób,że
przedstawiająichdawnychwłaścicieli.
Tymwszystkim,którzywciąguminionychwiekówpochylalisięnadstarąksię-
gą,którzyotaczalijąopiekąiszacunkiem,którzyznarażeniemżyciaratowaliją
przedzniszczeniemwpłomieniachognia,bliskiesąsłowazapisaneponad700lat
temuprzezangielskiegoduchownego,RyszardadeBurry(ur.1281–zm.1345),
uczniaOxfordu,kanclerzakrólewskiegoibiskupadurhamskiego,wdzielePhilo-
biblon,czyliomiłościdoksiąg.WrozdzialeXIVtraktatutegoznakomitegobiblio-
fila,zatytułowanymOtych,którzyszczególnieksięgimiłowaćpowinni,piszeon:
ncałytenródmężówstojącynaświecznikudziękitonsurzeiinnymgodłomdu-
chownym,maobowiązektrwałączciąotaczaćksięgi”1.
1
R.deBury,Philobiblon,czyliomiłościdoksiąg,tłum.J.Kasprowicz,Gdańsk1992,s.84-86.
14
