Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdziałi.zaRYSdziejÓWBiBLioTeKiSeMiNaRiUMdUchoWNeGoWTaRNoWie
Początkowoprzyszlikapłanidiecezjitarnowskiej(analogiczniejakwinnychdie-
cezjachzaboruaustriackiego)kształcilisięwseminariumgeneralnymweLwowie,
utworzonymprzezcesarzaJózefaIIw1783roku4.Dekretemwydanymprzezcesa-
rzaLeopoldaIIz4lipca1790rokuzniesionoseminariageneralne,wskutekczego
konsystorzdiecezjitarnowskiejbezzwłocznie(24sierpnia1790)wystosowałpis-
modorządugubernialnegoweLwowiewsprawieotwarciaseminariumduchow-
negoidomukapłańskiegowTarnowie.Odpowiedźzestronyrządubyłaodmow-
na,argumentowanojąnniespokojnymiczasami”5.
Nautworzeniuwłasnegoseminariumzależałorównieżdrugiemubiskupowi
tarnowskiemuFlorianowiAmandowiJanowskiemu(1725-1801)6.Dziękipodej-
mowanymprzezniegostaraniom,podkonieclat90.XVIIIstulecia(niejestzna-
nadokładnadata),rozpoczęłoswojądziałalnośćseminariumdiecezjalnewTyńcu,
zlokalizowanewklasztorzebenedyktynów,któregoopatembyłbiskupJanowski.
W1799rokustudiowałownim74alumnów.Seminariumtynieckieprzestałoist-
niećwkrótcepośmiercibiskupaJanowskiego,któranastąpiław1801roku7.Pa-
pieżPiusVII,bulląogłoszoną13czerwca1805roku,dokonałreorganizacjiadmi-
nistracyjnejKościołanaziemiachzaboruaustriackiego.Likwidacjiuległadiecezja
tarnowska,zaśjejterytoriumwłączonododiecezjikrakowskiejiprzemyskiej.Na
galicyjskichterenachdiecezjikrakowskiejzostałutworzonywikariatgeneralny
zsiedzibąwStarymSączu.
Pokongresiewiedeńskim(1815),wwynikuzmianpolitycznych,Gubernium
galicyjskiewystąpiłozpropozycjąprzywróceniadiecezjiwTarnowie.Projektprze-
widywałutworzeniediecezjizpięciupolitycznychcyrkułów(Rzeszów,Tarnów,
NowySącz,Bochnia,MyśleniceiokręgPodgórzak/Krakowa).Nastolicębiskupią
proponowanoNowySącz(kolegiatapw.św.Małgorzatypełniłabyfunkcjękatedry),
atakżeTarnówlubTyniec.Wtymostatnim,funkcjękatedrymiałpełnićkościół
klasztorny8.StosownapropozycjazostałaprzedłożonacesarzowiFranciszkowiI.
3października1816rokuzapadładecyzjaoutworzeniudiecezjidlazachodnich
cyrkułówGalicjizestolicąwTyńcu.Diecezjamiałaobejmowaćczterycyrkuły:
Tarnów,Bochnia,MyśleniceiNowySącz.Nowądiecezjękanonicznieerygował
papieżPiusVIIbulląStudiumpaterniafectusogłoszonądnia20września1821
4
R.Banach,PoczątkiSeminariumDuchownegowTarnowie,TST,5/1972,s.184.
5
Tamże,s.185.
6
Byłbenedyktynem,opatemwTyńcu,aod24XII1785rokubiskupemdiecezjitynieckiej(tar-
nowskiej).Por.A.Nowak,JanowskiFlorianAmand(1725-1801),w:SBKDT,t.1.Biskupiikanonicy,
Tarnów1999,s.31-33.
7
R.Banach,PoczątkiSeminariumDuchownegowTarnowie,TST,5/1972,s.186-187.
8
B.Kumor,Diecezjatarnowska.Dziejeustrojuiorganizacji1786-1985,s.114-115.
18
