Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wielepojęćfunkcjonującychrównolegleczyteżobokpojęciastrefypodmiejskiejma,zkolei,szerszeznacze-
nie-szczególniejeśliodnosząsięjednocześniedocałegoukładuosadniczego,wrazzmiastemcentralnym.
Toprzedewszystkim-aglomeracja22,obszarmetropolitalny23iregionmiejski24.Pojęciatewcentrumuwagi
stawiająośrodekmiejski,któryjestmotoremiczynnikiemsprawczymrozwojutakichobszarów25.Strefa
podmiejskastanowizaledwieichczęść,obejmująbowiem,pozanią,dzielnicecentralneizewnętrznemiasta26.
Strefapodmiejskaczęściowowykraczaćmożepozazasięgaglomeracji,jakożetworząjąrównieżterenynieza-
budowane,powiązanezgłównymośrodkiemosadniczym27.Przyopisiestrefypodmiejskiej,szczególnie
modelujejterenówzabudowanychorazpowiązańfunkcjonalnychikrajobrazowych,odniesieniadocałejaglo-
meracjisąwniniejszymopracowaniuczęste.
NiejednokrotnieodwołanosięrównieżdoprojektowanegoWarszawskiegoObszaruMetropolitalnego,
mimoskoncentrowaniazainteresowańautorkinaspecyficeobszarówpołożonychpozamiastemcentralnym.
Dlaobszarutegoprzeprowadzonobowiemwieloaspektowestudia,analizyiprognozy,przydatnedlaanaliz
strefypodmiejskiej.
Należyrównocześniezwrócićuwagęnafakt,żedlaotoczeniastolicystosowanonajczęściejnazwywłasne,
oznaczająceterenywęższelubszerszeniżbadanastrefa,przyczymniektóreznichmiałyswojeodniesienia
prawne,innestosowanebyłyzwyczajowo.Najważniejszeznichto:OkręgWarszawski,WarszawaFunkcjonalna,
WarszawaMax,WarszawskiZespółMiejski,AglomeracjaWarszawska,WarszawskiOkręgPrzemysłowy,Region
Warszawski,WojewództwoStołeczneWarszawskieczyWarszawskiObszarMetropolitalny28.
22nNajbardziejogólnympojęciemstosowanymdookreśleniawielkichformosadniczychjestaglomeracja(łacińskieagglo-
merare),czyli-dosłownie-nagromadzenie,skupienie”,[za:]Liszewski,(2012),str.229.Wróżnychujęciachuwypuklasię
odmiennecechytaknazwanegoobszaru.Definicjeisposobyinterpretowaniapojęcianaglomeracji”prezentujem.in.Beim
(2009).Aglomeracjapolicentryczna(koncentracjawokółkilkująderosadniczych)nosinazwękonurbacji,[za:]Markowski,
Marszał,(2006).
23Pojęcieobszarumetropolitalnegoprzyjmowanejestdlagęstozaludnionychzespołówmiejscowości,położonychniedaleko
znaczącegocentrummiejskiego,choćniekonieczniemającegostatusmetropolii,połączonychznimizesobąwzajemnie
więzamifunkcjonalnymiiekonomicznymi.PojęcieobszarówmetropolitalnychzostałowPolscesformalizowanepraw-
nie.Ustawaz2003rokuoplanowaniuizagospodarowaniuprzestrzennymmówi,żeobszarmetropolitalnytoobszarwiel-
kiegomiastaorazpowiązanegoznimfunkcjonalnieotoczenia,ustalanywkoncepcjizagospodarowaniakraju.Skądinąd,
niewykluczone,żepotakimformalnymwyznaczeniuobszarówmetropolitalnych,wrazzewzrostemichsiłyiznaczenia,
zjawiskacharakterystycznedlastrefpodmiejskichprzeniosąsiędalej-nanstrefypodmetropolitalne”.
24Regionmiejskijestszerokimpojęciem,wywodzącymsięzkoncepcjioptymalnegorozkładustrefrolniczychwokółmiast,
którejautorembyłvonTünen(1826).Napojęcieregionumiejskiegoskładasięnietylkomiastozotaczającymijeosied-
lami,alecałyobszar,któryjestznimpowiązanyzależnościamifunkcjonalnymi,gospodarczymiispołecznymi.Miasto
wobecregionumiejskiegopełnifunkcjęusługową,będącskupiskiemprzedewszystkimusługwyższegorzędu,takichjak
nauka,administracja,ochronazdrowia,natomiastotoczeniestanowidlamiastazapleczeżywnościowe,rekreacyjnelub
teżprodukcyjne,[za:]Liszewski(1996).
25Ztegowzględunazywanyjestczęstonmiastemcentralnym”.
26Smętkowskiiin.(2012).Drugazestrefoddziaływaniamiastatostrefawpływu,wktórejzwiązkizmiastemsąmniej
ożywione,bądźwyjątkowe.
27Wniektórychbadaniachprzeważapodejściewyłączniemorfologiczne,apojęcieaglomeracjijestodnoszonetylkodotere-
nówzabudowanychitychterenówotwartych,którepełniąfunkcjebezpośredniozwiązanezmiastem.Stosowanyjest
wówczasterminnobszarzurbanizowany”lubnmorfologicznyobszarmiejski”(MUA),dotyczącyciągłościterenuzabudo-
wanegooróżnymstopniugęstościzaludnienia-m.in.opracowaniaEsponiinne,np.Miastaprzyszłości.Wyzwania,wizje,
perspektywy.KomisjaEuropejska,DyrekcjaGeneralnads.PolitykiRegionalnej,UniaEuropejska,2011.
28CharakterystykęwiększościtychobszarówidotycząceichopracowaniaplanistyczneopisujeszczegółowoKnapp(1986).
17
