Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
ZofiaDach
zmianie2.Czynnikiintensywnetonatomiastte,którewpływająnawzrostproduk-
tywnościkapitałuiwydajnościpracy;naogółwymagająoneinwestowania,dzięki
lepszejorganizacjipracy,stosowaniunowychtechnologii,wzrostowikwalifikacji
pracownikówitp.,warunkująjednakszybszetempowzrostuPKBniżdynamikę
wzrostunakładów.
Nawiązującdopodziałuczynnikówwzrostugospodarczegonainwestycyjne
ipozainwestycyjne,należypodkreślić,żeczynnikiinwestycyjnemogąmieć
zarównocharakterekstensywny,jakiintensywny.Czynnikipozainwestycyjne
majązaśzawszecharakterczynnikówintensywnych,gdyżzapewniająmożliwość
wzrostuprodukcjibezdodatkowychnakładów.Przedstawionepowyżejklasy-
fikacjeczynnikówwzrostugospodarczegoujmujątesameczynnikiwróżnych
układach.Klasyfikacjeteuwzględniająwielorakiefunkcjetychsamychczyn-
nikówwzrostudlapotrzebprzeprowadzaniaróżnychpogłębionychanaliz.Wraz
zupływemczasuzmieniasięrolaposzczególnychczynnikówwytwórczych
wtworzeniubogactwanarodowego.Współcześnienajważniejszesączynniki
jakościowe,odgrywająwiększąrolęniżzasoby.Wśródczynnikównowoczesnych
(jakościowych)należywymienićprzedewszystkim:postępnaukowo-tech-
niczny,organizacyjny,wiedzę(know-how),przemianystrukturalno-gospodarcze,
społeczneiinstytucjonalne,przekształceniawmechanizmachrynkowych,stymu-
lacyjneoddziaływaniepowiązańmiędzynarodowychorazczynnikiekologiczne
[Secomski1997].
Rozwójgospodarczynależyzatempostrzegaćjakoprocesjakościowych
istrukturalnychzmianwgospodarce,którystanowipodstawępodnoszenia
poziomukonsumpcjispołecznejikształtowaniapowszechnegopoczuciadobro-
bytu.Wobectegoanalizadeterminantprocesurozwojumusimiećcharakter
długookresowyiinterdyscyplinarny,uwzględniaćnietylkoczynnikiekono-
miczne,aletakżespołeczne,polityczneikulturowe,międzyktórymizachodzą
silnesprzężeniazwrotne[Chmielak2002].
Wostatnichlatachwbadaniachzwróconouwagęnawieleważnychkwestii
dotyczącychzależnościmiędzywzrostemgospodarczymaczynnikamidemogra-
ficznymi,funkcjonowaniemsektorafinansowego,wydatkamirządowymi,dystry-
bucjądochodu,otoczeniemmakroekonomicznymorazczynnikamipolitycznymi
ispołecznymi[Kawa2008].
Omówione–zkoniecznościskrótowo–czynnikiwzrostugospodarczego
mającharakterkomplementarny,cosprawia,żezmianytempawzrostugospo-
darczegosąsumarycznymefektemrównocześniedziałającychsił,wśródktórych
tylkoniektóresąmierzalne.Zkoleiwśródmierzalnychczynnikówstosowanesą
2Produktywność(efektywność)krańcowąinwestycjiokreślasięjakostosunekwartościprzy-
rostuPKBdoprzyrostukapitałurzeczowego.
