Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
key,niem.Bestimmungsbuch,Bestimmungsschlüssel).Potoczniemówimy:„oznaczyć
roślinę,oznaczyćgatunek,oznaczyćdanyokaz”.
Roślinęoznaczamykierującsięróżnymicechamibudowy.Gdynp.koniecznesądo
tegodojrzałeowoce,tomówimypotocznie,żegatunekten„oznaczonopoowocach”.
Jeżelioznaczaniedoprowadzinasdoustalenianp.tylkorodzaju,mówimy,żeokaz
„oznaczonotylkodorodzaju”.Okaznieoznaczonynazywasięczasempotocznieindet
(złac.indeterminatus),awpiśmiennictwieangielskim–undet(odang.undetermined).
Niemożnośćlubniepewnośćoznaczeniagatunkuniejestnigdypowodemod-
stąpieniaodzebraniaokazudozielnikalubjegousunięciazkolekcji.Okazynie-
oznaczonemogąbyćnawetpowielulatachzrewidowaneprzezspecjalistów.
Identyfikującokazy,kierujemysięcechamidiagnostycznymi,zktórychniewszyst-
kiejednakmająznaczenietaksonomiczne.Znaczyto,żewokreślonymzestawie
taksonów(np.gatunkówzjednegorodzaju)możliwejestwytypowaniewielurozmai-
tychcechwspólnychiróżniącychelementytakiegozbioru.Naniektórychztychcech
opierasięwewnętrznataksonomiadanejgrupy,innesąwynikiemzaobserwowania
wdanejgrupiesystematycznejdodatkowychzależnościskorelowanychzwyglądem
roślin,azatempomocnychwoznaczaniu.Teostatniepowodują,żelicznekluczemimo
znacznejprzydatnościiłatwościużywania,sąfunkcjonalnetylkowzastosowaniudo
danejmiejscowejflory,najczęściejjednegokrajulubktóregośjegoregionu(np.gór,
nizin).
Niektórewydawnictwadooznaczaniaflorkrajówuwzględniająjednakpobliskieterenyprzy-
graniczne,zakładając,żepewnegatunkiniezostałyjakdotądodszukanenaobszarzekrajulub
wkrótcesiętupojawią15.Zczasemzrezygnowanoztakiegoujęcia,gdyżwydłużaonotreśćklucza
ikomplikujeprocesoznaczania,choćprawdopodobieństwonatrafienianatakiegatunkijestzni-
kome16.Nowszekluczeuwzględniajągatunkidotądniestwierdzonewdanymkrajutylkospośród
roślininwazyjnych,którezagranicąbardzoszybkosięrozprzestrzeniają,albozinnychpowodów
ichznalezieniewkrajuuznajesięzabardzoprawdopodobne,alboprzynajmniejsąwyróżniane
przeztaksonomówwkrajachościennych.Takjestnp.wprzypadkuwierzbownicylancetowatej
(Epilobiumlanceolatum)iwierzbownicyogruczolonej(E.glandulosum),wymienianychwspisach
florykrajówsąsiadującychzPolską17.
Niemniejmonografieuwzględniającenawetsubiektywniewybranegatunkiegzotyczne
wobrębiedanegotaksonupozostająopracowaniaminajwartościowszymi.Rozszerzająwiedzę
odanejgrupiesystematycznej18.Opracowaniatakiesąmiejscempublikowaniadiagnoziobszer-
nychinformacjiekologicznych,biogeograficznychorazdotyczącychzmiennościopisywanych
organizmów.Nierzadkonaichłamachzamieszczasiędiagnozytaksonównowoopisanychdla
nauki.Monografieodznaczająsięwreszciebardzodobrymiobszernymmateriałemilustracyj-
nym.Florysązwyklemniejdokładneiskupiająsięraczejnazagadnieniułatwościipewności
oznaczaniagatunkówrosnącychnaobszarze,któryobejmują.Zmiennośćwewnątrzgatunkową
uwzględniająowielerzadziejlubwcale19.
15Por.Florapolska.RoślinynaczyniowePolskiiziemościennych,tomy1–14,1919–1980.
16Por.FloraPolski.Roślinynaczyniowe,tomy3–5,1985–1992.
17Por.RUTKOWSKI2004,ss.323–326.
18Znowszychpolskichmonografiiwybranegatunkiegzotyczneuwzględnianp.BAŁAZY1993.
19PrzydatnośćflorimonografiiporównujeiszerokoomawiaSTACE1993,ss.294–297.
19
