Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przywłosowych,którepodwpływemzimnakurcząsię(tzw.gęsiaskórka),powodującwyprosto-
waniewłosóworazopróżnieniegruczołówłojowych,atymsamymnatłuszczenieskóry.Tojeden
zmechanizmówochronyprzedzimnem,dlategoteżdużailośćgruczołówłojowychznajdujesię
wmiejscachpozbawionychtkankitłuszczowej,np.naskórzenosaiczoła.Tylko1/
10gruczołówłojo-
wychleżywskórzenieowłosionej,którewydzielająswojązawartośćbezpośrednionapowierzchnię
skóry,np.gruczołyczerwieniwargowej.
Gruczołypotowe(zob.ryc.1)rozmieszczonesąniemalnacałejskórze(opróczniektórychmiejsc
nagenitaliach).Dłonie,stopyorazdołypachowetomiejscacharakteryzującesięszczególnie
dużąilościągruczołówpotowych.Częśćwydzielniczagruczołówpotowychmapostaćzwiniętego
kłębka,odktóregoodchodząprzewodypotowemająceujścienapowierzchniskóryjakootwory
potowe.Parującypotzabierazesobądużąilośćciepłaioziębiawtensposóbpowierzchnięskóry,
powodującobniżenietemperaturykrwiprzepływającejwnaczyniachskórnych.Gdydochodzido
wzrostutemperatury(np.wwynikuwzmożonegowysiłkufizycznego),następujeodruchowenasile-
niepoceniasię-wówczasponad2milionyotworówpotowychmożewydalićokoło2litrówpotu
wciągugodziny.
Gruczołypotowedzielisięnadwarodzaje:
gruczołyekrynowewystępującewcałejskórze,biorąceudziałwtermoregulacji,wydzielające
pot;
gruczołyapokrynowewystępującewokolicachnarządówpłciowych,odbytu,brodaweksut-
kowych,powiekczypach,którezaczynająbyćaktywnepookresiepokwitania,zwłaszcza
wsytuacjachstresowych.
Gruczołypotowewystępujątylkouniektórychzwierząt,np.psyoziębiająswójorganizmpoprzez
szybkieruchyjęzyka,obficiezwilżonegośliną.
Włosy(ryc.2)totworydodatkoweskóryczłowieka,którepokrywająprawiecałąjejpowierzchnię.
Wyróżniasiętrzygrupywłosów:meszek(pokrywającyskórętułowia,kończynitwarzy),włosydłu-
gie(występującenagłowie,wokolicachpachowychiniektórychmiejscachnatwarzyumężczyzn)
orazwłosyszczeciniaste(rzęsyiwłosybrwi).Włosjestuformowanyzmartwejtkanki.Częśćwłosa
widocznanadpowierzchniąnaskórkanosinazwęłodygiwłosa(trzonuwłosa),natomiast
drugaczęść-zlokalizowanawskórze-nazywanajestkorzeniemwłosa.Dolnykonieckorze-
niatworzyzgrubieniezwanecebulkąwłosa(opuszkąwłosa),któraudołumazagłębienie
osadzonenabrodawcewłosa.Towłaśniewcebulcejestskupieniekomórek,którenamnażając
się,wytwarzająwłos.Dobrodawkiwłosadochodząnaczyniakrwionośneinerwy.Zniszczeniebro-
dawkiskutkujetrwałąutratąwłosa.Korzeńwłosatkwiwpochewkowatymzagłębieniunaskórka,
którenosinazwęmieszkawłosowego.Towłaśniedomieszkawłosowegouchodziprzewód
wyprowadzającyłójzgruczołułojowego.
12WSTĘP
