Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia

Monika Łopuszańska-Dawid

Uzyskaj dostęp

Zakup książkę

ISBN/ISSN:

978-83-61830-70-2

DOI:

Wydawnictwo:

AWF Warszawa

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

113

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

Bibliografia:

Łopuszańska-Dawid, Monika. Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia. Red. . WARSZAWA: AWF Warszawa, 2018, 113 s. ISBN 978-83-61830-70-2

Bibliografia refWorks:

RT Book, Whole

SR Electronic(1)

A1 Łopuszańska-Dawid, M.

T1 Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia

PB AWF Warszawa

PP WARSZAWA

YR 2018

SN 978-83-61830-70-2

Bibliografia BibTex:

@Book{ 199890, author = "Łopuszańska-Dawid, Monika", editor = "", title = "Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia", publisher = "AWF Warszawa", year = "2018", address = "WARSZAWA", isbn = "978-83-61830-70-2" }

Bibliografia endNote:

TY - BOOK

AU - Łopuszańska-Dawid, Monika

ED -

TI - Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia

PB - AWF Warszawa

CY - WARSZAWA

PY - 2018

SN - 978-83-61830-70-2

ER -

Netografia (standard APA):

Łopuszańska-Dawid, Monika. Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia [baza danych online] WARSZAWA: AWF Warszawa, 2018 [dostęp: 17 07 2024]. Dostęp w Ibuk Libra: https://libra.ibuk.pl/reader/zmiany-cech-biologicznych-i-funkcjonalnych-kobiet-w-okresie-20-lat-w-monika-lopuszanska-dawid-199890.

styl życia, przemiany społeczne, kobiety, cechy biologiczne, cechy funkcjonalne

Wstęp: W latach 1996-2006 w wielu krajach Europy Środkowo-Wschodniej miały miejsce przeobrażenia systemowe, jednak ich szczególna gwałtowność w Polsce sprawiła, że społeczeństwo polskie postawione zostało w obliczu nieuniknionego, ale i unikatoweg...

Więcej

ISBN/ISSN:

978-83-61830-70-2

DOI:

Wydawnictwo:

AWF Warszawa

Rok wydania:

2018

Liczba stron:

113

XML:ISBN/ISSN:

ONIX MARC21

STRESZCZENIE,7
SUMMARY,8
1.1.Kondycja biologiczna jako barometr stresu psychospołecznego,9
1.WSTĘP,9
1.2.1.Transformacja ustrojowa lat 80. i 90.,12
1.2.Charakterystyka sytuacji politycznej, ekonomicznej i społecznej Polski w latach 1986-2006,12
1.2.2 Polska członkiem Unii Europejskiej,16
1.3.Cel pracy i pytania badawcze,20
2.1.Materiał badań,21
2.2.1.Badania ankietowe,21
2.2.Metody badań,21
2.MATERIAŁ I METODY,21
2.2.2 Metodyka biologiczna,22
A/Pomiary antropometryczne,23
B/Metodyka oceny sprawności fizycznej,23
C/Metodyka oceny sprawności układu oddechowego,23
D/Metodyka oceny sprawności układu krwionośnego,24
E/Metodyka oceny przemian lipidów i węglowodanów,24
F/Metodyka oceny wyników hematologicznych,24
G/Kryteria oceny wyników odbiegających od normy i występowania łącznego ryzyka chorób krążeniowo-sercowych,24
2.2.3.Metody statystyczne,25
3.1.1.Charakterystyka społeczno-demograficzna kobiet,26
3.1.Stan biologiczny, społeczny i psychiczny kobiet w latach 1986-2006,26
3.WYNIKI,26
3.1.2.Aktywność fizyczna i pozostałe elementy stylu życia kobiet,27
3.1.3.Kondycja psychiczna kobiet,28
3.1.4.Charakterystyka kobiet pod względem statusu menopauzalnego,29
3.2.Zmiany sekularne wybranych cech kondycji biologicznej i funkcjonalnej kobiet w latach 1986-2006,30
3.2.1.Zmiany sekularne w budowie somatycznej,31
3.2.2.Zmiany sekularne sprawności fizycznej,36
3.2.3.Zmiany sekularne sprawności układu oddechowego,39
3.2.4.Zmiany sekularne sprawności układu krwionośnego,41
3.2.5.Zmiany sekularne wskaźników biochemicznych krwi,45
3.2.6.Zmiany sekularne parametrów hematologicznych,50
3.3.1.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z budową ciała w kolejnych kohortach,52
3.3.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006,52
3.3.2.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z miernikami sprawności fizycznej w kolejnych kohortach,55
3.3.3.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z układem oddechowym w kolejnych kohortach,56
3.3.4.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z układem krwionośnym w kolejnych kohortach,58
3.3.5.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z poziomem parametrów biochemicznych krwi w kolejnych kohortach,60
3.3.6.Związki czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z poziomem parametrów hematologicznych w kolejnych kohortach,62
3.3.7.Zestawienie związków czynników społeczno-ekonomicznych i stylu życia z kondycją biologiczną i sprawnością fizyczną kobiet w latach 1986-2006,63
3.4.1.Otyłość i schorzenia pokrewne,65
3.4.Cywilizacyjne zagrożenia zdrowotne u kobiet w latach 1986-2006,65
3.4.2.Ryzyko chorób sercowo-naczyniowych mierzone skalą Framingham Risk Score,77
4.1.Kondycja biologiczna kobiet,81
4.DYSKUSJA,81
4.2.Styl życia Polek,88
4.3.Społeczna sytuacja kobiet i jej biologiczne następstwa,92
4.4.Nierówności społeczne,97
5.PODSUMOWANIE I WNIOSKI,100
6.PIŚMIENNICTWO,102

nieodwpływuinnychczynników,takichjakpredyspozycjegenetyczne,systemspołecznegowsparcia

czyteżwyuczonesposobyradzeniasobieznim.

Szczególnieobszerneopracowaniadotyczązwiązkustresuprzewlekłegozryzykiemzachoro-

wanianachorobysercowo-naczyniowe(Coheniwsp.2007,Dimsdale2008,Kivimäki,Kawachi

2015,Lagraauwiwsp.2015,Schneidermaniwsp.2005).Badaniaprowadzonenamateriałachprze-

krojowychjakilongitudinalnychdowodzą,żestreswmiejscupracyzwiększaryzykoincydentów

sercowo-naczyniowychanawetmożekilkukrotniezwiększaćprawdopodobieństwośmierciwpowodu

choróbsercowo-naczyniowych(Bosmaiwsp.1998,Karasekiwsp.1981,Mirmohammadiiwsp.

2014).RealizacjamiędzynarodowegoprojektuINTERHEARTobejmującego24767osóbz52krajów

potwierdziłazwiązekstresupsychospołecznegozezwiększonymryzykiemzawałuserca(Rosengren

iwsp.2004).Badaczewykazali,żezarównostreswmiejscupracy,jakiwdomu,stresfinansowyoraz

streszwiązanyzważnymiwydarzeniamiżyciowymi,niezależnieodszereguinnychczynników,np.

wieku,płci,paleniapapierosówczyregionupochodzenia,istotniepodwyższałyryzykozawałuserca.

Wliteraturzeprzedmiotudostępnesąrównieżwynikibadańnegującychwystępowaniezależności

stresupsychospołecznegozchorobamiukładusercowo-naczyniowego(Hlatkyiwsp.1995,Sykes

iwsp.2002).

Dowiedzionejestrównież,żewysokipoziomstresumożeprzyczyniaćsiędoszereguan-

tyzdrowotnychzachowańinawyków,np.nadmiernegospożywaniawysokokalorycznychpokar-

mów,nadużywaniaalkoholuileków,paleniapapierosów,zażywanianarkotyków,unikaniaaktywno-

ścifizycznejczyogólnejapatii(McEwen2006,McEwen,Seeman1999).Zróżnicowaneumiejętności

wskutecznymradzeniusobiezsytuacjamistresowymiikumulacjanegatywnychskutkówprzewle-

kłegostresumogądoprowadzićdopowstaniazróżnicowaniawstaniezdrowiamiędzygrupamiczyteż

warstwamispołecznymi.Zróżnicowanezdolnościadaptacyjnedonowejrzeczywistości,zarówno

poszczególnychjednostekjakicałychgrupspołecznych,sprawiły,żeskutkiodczuwanegostresupsy-

chospołecznegowbadanymdwudziestoleciumogłybyćspołeczniezróżnicowane.Napływającebodź-

cepsychospołeczneodnoszonesąbowiemdosystemuwartościjednostekczyteżgrupspołecznych,

ichprzyzwyczajeńiaspiracji,aletakżedomożliwościichprzezwyciężeniaczyteżpokonania.Istotna

jestzatemocena,nailedziałającybodziecczyteżzdarzeniejestzagrażającyorazjakietowarzyszą

temuokoliczności,naprzykładprzekonanieozbytmałychwłasnychzdolnościach,obrakudostatecz-

nychśrodkówmaterialnychczytechnicznych,onieprzychylnościotoczeniaitp.(Widerszal-Bazyl

2002).Uznaniusytuacjizazagrażającątowarzyszyogólnepobudzenieemocjonalne,lęk,strachczy

nawetprzerażenie,gniew,irytacja,zniecierpliwienie,agresja.Możeteżpojawićsiępoczuciewinyczy

wstydu,żedanajednostkanieradzisobiewnowychwarunkach(Lazarus,Folkman1984).Azatem

międzyosobniczeczynawetmiędzygrupowezróżnicowaniewrażliwościnabodźcestresowealeinie-

równezdolnościwradzeniusobiezestresemmogądecydowaćocałościowejodpowiedziorganizmu

czyreakcjigrupy.Azatem,różnicewpoziomiedoświadczanegostresupsychospołecznego,uważasię

zajedenzistotnychpowodówistnieniagradientówspołecznychwbiologicznychmiernikachstanu

zdrowia.

Społecznezróżnicowaniecechbiologicznychczłowiekaznajdujeswojewyraźneodzwiercie-

dleniewszeregumiernikówstanubiologicznegopopulacji,takichjaktempowzrastaniaidojrzewania

dzieciimłodzieży(Bielickiiwsp.1986,Bielickiiwsp.2005,Charzewskiiwsp.2003,Kołodziej,

Kozieł2002,Łaska-Mierzejewska,Łuczak1993,Lipowicz1999,2009),czyteżwskaźnikachstanu

zdrowiaosóbdorosłych(Jankowskaiwsp.2008,Rogucka,Bielicki1999,Roguckaiwsp.2000,

Szklarska,Rogucka2001).Równieżzróżnicowanienasileniaprzedwczesnejumieralnościosóbdoro-

słychwPolscewykazujeregularnygradientspołeczny(Kołodziejiwsp.2007,2008,Rogucka1995).

Społecznezróżnicowaniestanuzdrowiaorazpoziomuumieralnościobserwujesięrównieżwszeregu

badańinnychpopulacji(Leinsaluiwsp.2003,Kaplan,Keil1993,Regidoriwsp.2016,Winkleby

iwsp.1992).OgólniewPolsceiinnychkrajachrozwiniętych,stwierdzasięnastępującązależność,

wrazzobniżaniemsiępozycjinadrabiniespołecznejpogarszasiękondycjabiologicznamężczyzn

ikobiet,spowalniasiętempodojrzewaniapłciowego,wzrastaryzykoprzedwczesnegozgonu.

Badaniaprzeprowadzonenapopulacjipolskiejpotwierdzająistnieniespołecznychgradientów

równieżwzakresiekondycjipsychicznej(Łopuszańska2005).Wynikitedodatkowowskazałyna

istnieniewyraźnychzmianwkondycjipsychicznejPolakówiPolekwokresieprzemiansystemowych

wlatach1985-2000orazspołecznezróżnicowanietychzmian.DobrostanpsychicznydorosłychPola-

ków,mierzonypoziomemsatysfakcjiżyciowej,sukcesywniewzrastał,odbardzoniskiegopoziomu

Brak wyników

Zmiany cech biologicznych i funkcjonalnych kobiet w okresie 20 lat w aspekcie zmian społecznych i stylu życia

Treść książki

Znajdź bibliotekę blisko siebie, i uzyskaj dostęp do ebooka w systemie IBUK Libra