Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1
Wprowadzenie
dozmianklimatu
PrawiewszędzienapowierzchniZiemimożnaznaleźćśladyżycia.Nawetwtych
regionach,któredziśwydająsięjałowe,natrafiamynadowodyjegoistnieniawprze-
szłości:skamieniałości,węgiellubkredę.Iprawiezawszepozostałościorganizmów
sprzeddziesiątków,tysięcylubmilionówlatsąodmienneodtych,któremożemyspo-
tkaćdzisiaj.Dlaczego?Istniejewieleprzyczyn,ajednąznichjestewolucja.Jednakże
głównympowodem,dlaktóregopewnegatunki(np.drzewaliściaste,anieiglaste)
występująwjednymmiejscu,aniepojawiająsięwinnym,jestklimat-podstawowy
czynnikdecydującyoprocesachbiologicznych.Dlategogłównąprzyczyną,dlaktórej
nadanymobszarze5000,50000,500000lub5000000lattemuwystępowałyróżne
gatunki,byłazmiennośćwarunkówklimatycznych.
Możnateżodwrócićtokrozumowaniaiwykorzystaćśladydawnegożyciabiolo-
gicznegodobadaniaklimatuwprzeszłości.Biosferaoddziałujenaklimat:naprzykład
ekspansjalasówdeszczowychzwiększaparowanieizmieniabilanswodywzlewni,
coczyniklimattegoobszaruinnymniżbyłby,gdybynieroślinność.Klimatibiosfera
kształtująsięnawzajem.
Spójrzmynatozinnejstrony.Wszystkieżyweorganizmyrozwijająsięwokre-
ślonychwarunkachtermicznychitolerująwswoimcyklużyciowymtemperaturę
zpewnegozakresu.Ponadtowymagająodpowiedniejilościwody,ajejdostępność
nakontynentachzależyodwarunkówklimatycznych.Jużtedwaelementy:tempera-
turaidostępnośćwody,pokazują,jakważnyjestklimatdlaprzestrzennegorozkładu
występowania,zarównoposzczególnychgatunków,jakicałychzbiorowości.
Jeśliklimatjesttakistotny,tojegozmianymogąbyćczynnikiemdecydują-
cymoprawdopodobieństwienapotkaniaokreślonychgatunkównadanymtere-
nie.Faktwystępowaniapewnychzbiorowości,obecnielubwprzeszłości,można
równieżwykorzystaćjakowskaźnikpanującychtamwarunkówklimatycznych.Ta
współzależnośćbiosferyiklimatumafundamentalneznaczenie.Dotyczywszyst-
kichgatunków,łącznie,oczymczasemzapominamy,znaszymwłasnymHomo
sapiens.Niezawszepamiętamy,żenawszystkichkontynentach,opróczAntark-
tydy,możemynapotkaćpozostałościopuszczonychosadiśladyzanikudawnych
