Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AgnieszkaPróchniak
w2050r.,ubytekblisko30%ludnościwwiekuprodukcyjnymwniedalekiejprzyszłości
możewymagaćsprowadzeniadoPolskiprawie20mlnimigrantówzarobkowych.
Słowakluczowe:ruchnaturalny,demografia,ekonomicznegrupywieku,starzeniesię
populacji,rynekpracy.
Wprowadzenie
Odkilkulatobserwujesiępostępującyprocesstarzeniasiępolskiegospołeczeń-
stwa.Jestonwynikiemprzedewszystkimmalejącejdzietnościkobiet,wydłużającej
siędługościżyciaosóbstarszychorazmigracjizarobkowejPolakówwostatnichla-
tach.Urodzeniasąpodstawowymczynnikiemwpływającymnaliczbęistrukturęlud-
nościwdanymkraju.Przewagaurodzeńwobeczgonówskutkujedodatnimprzyro-
stemnaturalnymiwzrostemliczebnościpopulacji.Wsytuacjiodwrotnej-przewagi
zgonównadurodzeniami-notujesięujemnyprzyrostnaturalnyispadekliczebności
populacji.Jeśliwystępujeprzewagajednegoczynnikanaddrugimwdłuższymokre-
sieczasu,toprowadzionabądźdostabilnegorozwojudemograficznego(wpierw-
szymprzypadku)albodokryzysudemograficznego(wdrugimprzypadku).
WPolsceodpoczątkulat90.XXw.utrzymujesięstantzw.depresjiurodze-
niowej.Jestonzwiązanyzobniżeniemsięwspółczynnikadzietnościkobietponi-
żejpoziomu2,1,któryniezapewniaprostejzastępowalnościpokoleń,awdłuższej
perspektywieczasuprowadzidowymieraniapopulacjidanegokraju.Spadekwar-
tościtegowspółczynnikajestzwiązanyzestalemalejącąliczbąurodzeńwPolsce.
W1990r.urodziłosię547,7tys.dzieci,w2000r.-378,3tys.,w2010r.-413,3tys.,
aw2017r.-402,0tys.Wartośćwspółczynnikadzietnościkobiet(tzw.TFR
TotalFertilityRate)w1990r.wynosiła1,99,w2000r.-1,36,w2010r.-1,38,zaś
w2017r.-1,45.Malejącaliczbaurodzeńwzestawieniuzewzględniestałąliczbą
zgonów(370-390tys.rocznie)sprawiła,żeprzyrostnaturalnywprawdzieosiągał
wtymczasiewartościdodatnie(1990r.-157,4tys.,2000r.-10,3tys.,2010r.
-34,8tys.,aw2017r.-1,0tys.),aleznaczącywzrostliczebnypopulacjizostałzaha-
mowany.W1990r.ogółludnościPolskiwynosił38mlnosób,w2000r.-38,2mln,
w2010r.-38,5mln,aw2017r.-38,4mln[Giza,Sikorska,2012,s.35;GUS,
Sytuacjademograficznał,2018,s.12-13].
Spadekliczbyurodzeńjestwarunkowanywielomaczynnikami.Najważniejszy
znichtomalejącaintensywnośćtworzeniatrwałychzwiązkówmałżeńskich,odracza-
niewczasiedecyzjioposiadaniudzieckawzwiązkachmałżeńskichlubświadoma
rezygnacjazposiadaniadzieciwzwiązkachpozamałżeńskich,atakżezmniejszenie
płodnościwwymiarzeilościowym(ograniczenieliczbydziecidojednegolubdwoj-
ga,atakżebezdzietnośćzwyboru).WpływnazachowaniareprodukcyjnePolaków
miałatakżetransformacjaustrojowa,wwynikuktórejwymogisilniekonkurencyj-
negorynkupracyskłaniałymłodychludziraczejdowydłużaniaczasunaukiipo-
stawieniaprzedewszystkimnarozwójwłasnejkarieryzawodowejniżrealizowanie
12
