Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wartościcodowielkościzmian.Wklimatologiiważnesąanalizyjaknajdłuższychcią-
gówpomiarowych.Natlezmianwieloletnichłatwiejmożnazauważyćiwskazaćokresy,
któreróżniąsięodśrednichwieloletnich.Znajomośćtakichopracowańpozwalarozwią-
zywaćkwestiezwiązanezwyjaśnieniemprzyczyntychzmian,coczęstobywabardzo
trudne.Zależności,jakiewystępująwsystemieklimatycznym,sązłożoneiwzajemnieze
sobąsprzężone.Szczególnietrudnedorozwiązaniapozostająproblemyoceny,wjakim
stopniunazmiennośćdanegoelementumeteorologicznegomająwpływprocesyklima-
tyczne(obiegciepła,obiegwilgociicyrkulacjaatmosferyczna),rozpatrywanewskali
globalnej,regionalnejczylokalnej.Dodatkowoprocesytemodyfikowanesąprzezczyn-
nikiklimatyczneoróżnejskalioddziaływania.Częstouwarunkowanialokalnewybra-
nychdoanalizstacjimogąpowodowaćdużeróżniceregionalne.
Dostrzeżoneproblemyskłaniająklimatologówdoposzukiwaniametodpozwalają-
cychrozpatrywaćproblembadawczywróżnychwymiarach,napodstawiektórych
uzyskanewnioskibędąposzerzaływiedzęnatematzmiennościtemperaturypowietrza
iopadówatmosferycznych.Wpracyzbadanociągipomiarowezokresu60-letniego
1951-2010.Jesttoprzedziałczasowyobejmujący50-letniokreszXXwiekuipierw-
sze10-lecieXXIwieku.WliteraturzeznajdująsięopracowaniadotycząceXXwieku,
choćniewieleznichzawieraciąg50-letni.Natomiastokres2001-2010pojawiasię
wrozprawachbardzorzadko.Wiedzanatematzmiennościtemperaturypowietrzaiopa-
dówatmosferycznychzpoczątkówXXIwiekumożebyćjużporównanazprognozami
niektórychbadaczy,dotyczącymizmianklimatycznychwtymwieku.Taproblematyka
zajmujewklimatologiiważnemiejsce,ponieważwiążesięzezmianamiklimatuwnaj-
bliższejprzyszłości.Badanajestzatemnietylkowaspekciepoznawczym,alerównież
praktycznym.Analizastrukturyprzestrzennejiczasowejwieloletnichciągówobserwa-
cjipozwalapoznaćmechanizmypowodującezmianyklimatuorazocenić,wjakim
stopniumogąonewpływaćnaklimatwróżnychskalach.Natomiastwaspekcieprak-
tycznymbadaniezmianwseriachobserwacyjnychmożemywykorzystaćwprzygoto-
waniuprognozklimatycznych.
WliteraturzeznajdująsięopracowaniaproblematykizmianklimatuwPolsce.Do
najważniejszychnależąprace:J.Boryczki(1993),J.BoryczkiiM.Stopy-Boryczki
(2007),K.Kożuchowskiego(1985b,1994,1996a,b,c,1999a,b,2004),M.Miętusa
(1996a,b),R.Przybylaka(2008).
J.Boryczka(1993,2001)problemastronomicznychprzyczynzmianklimatuZiemi
rozwiązałprzezporównanierzeczywistychokresówzmiennychastronomicznych(przy-
czyny)izmiennychklimatycznych(skutek).Stwierdził,żegęstewidmaoscylacjitempe-
raturypowietrza,opadówatmosferycznych,cyrkulacjiatmosferycznej,aktywnościSłoń-
caiparametrówUkładuSłonecznegozawierajązbliżonerytmy(okresyrzeczywiste).Au-
tornapodstawieopracowanychprognozzmianklimatuwXXIwiekuwykazał,żewEu-
ropiemożewystąpićnaturalneochłodzenie,choćrosnącawostatnichdwóchstuleciach
tendencjadoaktywnościSłońca,którawarunkujestałąsłoneczną,możeprzyczynićsię
dopostępującegoociepleniaklimatu.Równieżskładnikantropogenicznytrenduczaso-
wego0,15°C/100latbędziepowodowałocieplenie.Wrezultaciewystąpitendencja
wzrostowaopadówwWarszawieiKrakowienapoczątkuXXIwieku,anajwilgotniejsze
latapojawiąsięok.2030roku.J.BoryczkaiM.Stopa-Boryczka(2007)określilirównież
przyczynyochłodzeniaiociepleniaklimatuEuropywXVII-XXIwieku.
7
