Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Filologiajakoaktwiary
Ipróbujęzobaczyćjego,miłośnika,
Żebymniejprzygnębiałamniemojaśmiertelność
CzesławMiłosz,Filologija
WrokuukończeniaTrylogiiSienkiewicznapisałdziwnąhumoreskę
pt.Tatrzecia.Opowiadawniejotrzechkolejnychmiłościachmalarza
WładkaZagórskiego.Wszystkienamiętnościzachodząnasiebie.Pierw‑
szymobiektemjestKazia—ślicznamieszczka,zktórąsięzaręcza,drugą
—pięknaHelena,którąpragnieuwieść,trzeciatoaktorkaEwa—znią
sięożeni.Użyjętejtrójkijakoalegorii,którąwistociejestjużwopo‑
wiadaniu,SienkiewiczwykorzystałbowiemkpiarskoopowieśćPlatona
opochodzeniumiłości,zawartąwUczcie.Dowiadujemysięzniej,żeobok
płcimęskiejiżeńskiej(tuimiona:KaziaiHelena1)miałaistniećjeszcze
trzecia,którąZeus,zaniepokojonyjejmocą,rozdzieliłnadwiepozostałe.
Źródłemmiłosnejnamiętnościjestpamięćodawnejjedności.Wybierając
zamiastKaziiHelenyDtętrzecią”,bohateropowiadaniawybieraDtrzecią
płeć”,októrejPlatonpisałwUczcie,żeDimięjejipostaćzłożonebyły
zobupierwiastków:męskiegoiżeńskiego.Dziśjejniema,tylkojeszcze
wprzezwiskachsiętoimięwala”
2
.BohaterkaSienkiewiczanazywasięEwa
Adami.ProstytenanagramjestkpinązPlatońskiejabstrakcji,wktórej
1
KiedyWładekwidzijąporazpierwszy
,zdajemusię,żeDidziezniąpoezja,idziemuzyka,
idziewiosna,idzierozkoszikochanie”(H.SieNkiewicz:Tatrzecia.W:IdeM:Dzieła.T
.6.Red.
J.KrzyżaNowski.Warszawa1949,s.69).Wkrótcedowiadujesię,żepięknośćtanosiprzydo‑
mek:Dpanna‑wdowa”,ponieważjejmążDumarłprzycukrowejkolacji”(ibidem).DCukrowa
kolacja”to—jakpodajeLinde—Dwieczerza,którąsięzastawiawłożnicypaństwamłodych
dlaswatówigościodprowadzającychichnazłożenie”.S.B.LiNde:Słownikjęzykapolskiego.T
.1.
Warszawa1951,s.331.ŚmierćspotykastaregoKołczanowskiego,zanimdojdziedoDzłożenia”,
ajednakniemawątpliwości,żemamydoczynieniazeDśmierciąsłodką”,nałoniepięknej,
dwudziestodwuletniejkobiety
.
2
PLatoN:Uczta.Eutyfron.ObronaSokratesa.Krition.Fedon.Przeł.W
.Witwicki.Warszawa
1988,s.79.
21
