Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Zamiastwprowadzenia
autorŻołnierzaImperialnegopodzielałrepublikańskiepoglądyTaine)a3.Głów-
nymbohateremksiążkiniejestwięcNapoleon,marszałkowieaninawetżaden
zgenerałów.SwojąuwagęMorvanskoncentrowałbowiemnaszeregowymżoł-
nierzujakoelemenciefunkcjonującymwramach(niedoskonałej)napoleoń-
skiejmachinywojennej.
Chcącodmalowaćobrazżołnierza,Autorwykorzystałogromnąliczbęźródeł
narracyjnychiepistolarnychorazopracowań,całośćuzupełniającdokumentami
rękopiśmiennymi.PierreCaron,recenzującpierwszytomŻołnierza...,podkreślił
zaletyksiążki,alejednocześniezwróciłuwagęnajejniedoskonałości,jakchoćby
nieprecyzyjnysposóbprzywoływaniaźródeł,czyniepełnewykorzystaniemate-
riałówarchiwalnych(Caronbyłarchiwistą).Pewnezdziwieniewzbudziłateż
nieufnośćMorvanawstosunkudonajsłynniejszychpamiętnikówzepokiizwró-
ceniesięwstronęmniejznanychrelacji(recenzentnazwałjeźródłamizdrugiej
linii)4.Natymmiędzyinnymipolegałonowatorstwopracy,którąJacquesGar-
niernazwałdziełemwzakresiesocjologiiwojskowej.Wostatnichlatachpowstał
wprawdziecałyszereginteresującychopracowańwpisującychsięwtennurt5,ale
niezmieniatofaktu,żeŻołnierzImperialnyniestraciłnaaktualności,pozostając
klasykąipozycjąobowiązkowądlabadaczyimiłośnikówepoki.
Możnawtymdostrzecodrobinęparadoksu.Książkajestdługa,nawetdla
Francuzównapisanatrudnymjęzykiem(wielokrotniezłożonezdania,wktó-
rychgubisiępodmiot,wieleskrótówmyślowych).WdodatkuAutorodpato-
supotrafipłynnieprzejśćdonarzekań(żebynienazwaćichzrzędzeniem),któ-
reciągnąsięprzezkilkastron.Tojednakrównieżtworzywyjątkowyklimat,
wjakiwprowadzanaslekturaŻołnierzaImperialnego.
Dzieło,wydaneporazpierwszyw1904roku,doczekałosiępo95latach
wznowieniaweFrancji.Niniejszaedycjajestpierwsząobcojęzyczną.Każdy
zdwóchtomówzostałpodzielonynadwieczęści.Pracanadpolskąwersjąję-
zykowątrwałakilkalat.Jakocelpostawiliśmysobieprzygotowanieprzekładu,
którybyłbyklarownyistosunkowołatwywodbiorzedlapolskiegoCzytelnika.
Uporządkowaliśmyteżprzypisy,podającpełneopisybibliograficznepublika-
cjiwykorzystanychprzezAutora(wmiaręmożliwościichpierwszychwydań).
Całośćzostaławzbogaconawyjaśnieniamiredaktorów,któremająułatwićlek-
turęipozwolićnalepszezrozumieniewarunków,wjakichrodziłsię,walczył,
zdobywałzaszczytyiginąłżołnierzimperialny.
Naostatecznykształtprzekładuwpływmiałokilkaosób.Chciałbymser-
deczniepodziękowaćprof.JanowiPtakowi(zafachoweuwagidopodrozdzia-
3Y.Martin,LeSoldatImpérial,1804-1814,http://www.napoleon-series.org/reviews/military/c_
morvan.html[dostępz1X2014].
4P.Caron,JeanMorvanuLesoldatimpérial”(1804-1814),uRevued’histoiremoderneetcontempo-
raine”,5(1903/1904),nr.10,s.728-730.
5J.Elting,SwordsAroundAThrone.NapoleonJsGrandeArmée,London1989;R.Bielecki,Wielka
Armia,Warszawa1995;J.Damamme,LessoldatsdelaGrandeArmée,Paris1999;A.Pigeard,LJarmée
deNapoléon(1800-1815).Organisationetviequotidienne,Paris2000;O.Sokolov,LJarméedeNapo-
léon,Saint-Germain-en-Laye2003.AutorzybogatoczerpalizŻołnierzaImperialnego.
