Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Drzeworodowepierwotniaków
Światżywyniejesttaktrudnydozrozumieniajak
narządów,zjawiskfizjologicznychorazsposobów
język,któregoużywasiędojegoopisu.Łatwiejmó-
życiaosobnikównależącychdoróżnychgatunków
wićfachowymżargonem,niżprzyznawaćsiędo
zwierzątczyroślin.Podręcznikowymprzykładem
niewiedzy.Językniemożebyćjednaknazbytprosty,
homologiisąrybiepłetwy,kończynyssakówipta-
boistniejąterminyspecjalistyczne,bezktórychzna-
sieskrzydła,którewywodząsięzjednegostadium
jomościniedasięzrozumiećdzisiejszejbiologii.Są
wyjściowegosprzedprawie400mlnlat.Jestto
oneczęściąogólnejteoriiwyjaśniającejnaturęświa-
przykładhomologiimiędzygatunkowej,nazywanej
taistotżywych,czyliteoriiewolucji.Pomagająupo-
teżortologiąwceluodróżnieniajejodinnychtego
rządkowaćwiedzęokonsekwencjachprocesu,który
rodzajupodobieństw.Analogicznyzwiązekmoże
odsetekmilionówlatkształtujeprzyrodę.Jednym
dotyczyćróżnychosobnikówwobrębiegatunku,
znajbardziejogólnychpojęćtejteoriijesthomolo-
jeśliwwynikuewolucjistałysięodsiebiecałkiem
gia.Termintenprzezdwastuleciajegostosowania,
odmienne.Naprzykładposzczególneczęścinarzą-
wbrewpozornejoczywistości,pozostawałwbiolo-
dówpłciowychsamcaisamicyssakałożyskowego
giijednymzbardziejniejasnychiwieloznacznych.
sąhomologiczne,choćbardzosięodsiebieróż-
Odsprecyzowaniajegosensutrzebawięczacząć
nią.Homologicznesąpenisiclitoris,labiaminora
wykładcałegoprzedmiotu.
ipraeputium,labiamaioraiscrotum(zachęcamdo
Intuicyjniezjawiskohomologiirozumiekażdy
sprawdzenia,coznacząteterminyanatomiczne),
doświadczonybiolog,alepróbyuchwyceniajego
bowywodząsięzewspólnegostadiumwyjściowego
istotydługowiodłynamanowce.Przedewszyst-
nietylkowczasieewolucji,aleiwrozwojuosob-
kimdlatego,żedążeniemwiększościzajmujących
niczym.Tohomologiapolimorficzna,któraujaw-
siętąkwestiąbadaczybyłotakiejejujęcie,które
niasiętakżemiędzyosobnikaminależącymido
wyzwoliłobyhomologięodjakichkolwiekzałożeń
różnychkastwobrębiegatunku(np.termitówczy
przyjmowanychapriori.Nadewszystkotychoist-
mrówek),aszczególniewyraziściewpolimorfizmie
nieniuwprzyrodziezgórynadanegoporządku
czyodwołującychsiędoracjonalnejinterpretacji
darwinowskiej.Dziświemy,żetoniemożliwe.Nie
udasięzidentyfikowaćhomologii,jeślinieprzyjmie
sięwcześniejhipotezyoewolucyjnychpokrewień-
stwachmiędzyorganizmami.Jednymzdaniem:nie
mahomologiibezteoriiewolucji.
Ewolucyjnysenshomologii
Najbardziejgeneralnaiścisładefinicjahomologii,
jakąudałosiędotądsformułować,głosi,żejestto
podobieństwostrukturlubprocesów,którewynika
zciągłościprzekazuinformacjiokreślającejichna-
turę.Ciągłośćprzekazuto,oczywiście,skutekpro-
cesuewolucji.To,żeorganizmywiążehomologia,
wynikazhipotezoichpokrewieństwach,czylihipo-
tezfilogenetycznych.Przyjęcietakiejdefinicjiozna-
czapozbyciesięzłudzenia,żezwiązkihomologii
możnarozpoznaćbezuznawaniaprocesuewolucji.
Homologiabowiemjestjegoskutkiem.Możnato
zauważyćwróżnychaspektachzłożonościświata
organizmów.Najdawniejinajpowszechniejznanym
Rodzajehomologiinaprzykładzieciałastawonogów.Homologiczneodnóża
rodzajemhomologiijestpodobieństwookreślonych
głowoweoznaczonesąjednakowymkolorem
