Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
13
wrękachmonarchy,stądwspólnotachrześcijańskastajesięwspól-
notąpolityczną.Szczególniecharakterystycznadlabizantyńskiej
myślipolitycznejjestapologiasilnegowładcy,będącegozarówno
źródłemprawainajwyższymsędzią,jakizwierzchnikiemcałejad-
ministracjiiwojska,ajakikolwiekbuntprzeciwkowładzystajesię
świętokradztwem.Prawnątreśćwładzyjednoznacznieokreślałako-
dyfikacjaJustyniana,głównieKodeks,atakżeNowele2.Takwięcab-
solutnymonarcha-samodzierżca-cartonosicielwyższychboskich
wartości,namiestnikBoganaZiemi.Toonustalanormymoralne,
ideologię,duchowepriorytetyczyzasadywłasnościisprawiedliwo-
ścispołecznej.Jegosamodzierżawna,niczymnieograniczonawła-
dzawyznaczacharakterpaństwowości,formęrządów–despotyzm,
prowadzącywkonsekwencjidototalitaryzmu,wktórympotrzeby
jednostkipodporządkowanesąpaństwu,anaródwswejpokorze
wobecwoliboskiej,toznaczycarskiej,pojmujeswąegzystencję
jakociągłesamodoskonalenieduchowe,któregouwieńczeniembę-
dziezbliżeniesiędoboskiegoideału.
Wewspółczesnejhistoriografiirosyjskiejdominujejednakże
innytypcywilizacji,pośrednimiędzyWschodemiZachodem.Jego
podstawyzawartowkoncepcjizwanejeurazjanizmembądźeura-
zjatyzmem,awśródtwórcówznalazłasięgrupaprofesorówUni-
wersytetuMoskiewskiegodziałającychwlatachdwudziestychXX
wiekunaemigracji:GieorgijWiernadski,PiotrSawicki,Siergiej
Puszkariow.DołączyłdonichtakżeznanyfilologNikołajTrubiec-
koj,którynapodstawiebadańzzakresuetnopsychologii,analizując
związkimiędzyosobowościączłowiekaakulturąjegonarodu,opra-
cowałmodelrosyjskiegotypukulturowego.Jestnimmodelopar-
tynabizantyńsko-mongolsko-zachodnichuniwersaliachkulturo-
wych.Miejsceszczególne,zdaniemwielubizantynistów,zajmuje
uniwersalizmbizantyński,któregoistotazawierasięwpoczuciu
2
J.Baszkiewicz,S.Ryszka,Historiadoktrynpolitycznychiprawnych,Warszawa1970,s.10.
