Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
WSTĘP
WzorcezachowańzapożyczonychodMongołów,wchłoniętych
wkońcuprzezRuśMoskiewską,zichsystememsurowejdyscypliny,
tolerancjietnicznejireligijnej,determinowałyówcudprzekształce-
niatatarskiejspołecznościwrosyjskąpaństwowość,wktórejcarto
żywyobrazBoganaziemi,aCerkiew,wpełnipodporządkowana
państwu,wswymposłannictwieuczynaródpokoryilojalnościwo-
becwładzy.Aleniebezznaczeniadlarozwojuświadomościnaro-
dowej,jakzauważaBenedyktZientara,okazałsięstosowanyprzez
tureckiegochanawSarajusystemprzyznawaniatytułówwielko-
książęcych–jarłyków–coraztoinnemuzeskłóconychksiążąt.
Dziękitemuksiążętakontrolowalisięwzajemnie,donoszącTata-
romowszelkichprzejawachnielojalnościwobecchana,wyręczając
gonawetzczasemzobowiązkupoborudaniny,aisamibiskupi
karalinaródklątwamizawszelkieprzejawyniesubordynacjiwobec
muzułmańskichwładców.Takisystemwładzy„musiałzaciążyćnad
dalszymrozwojemspołeczeństwaijegopsychikinarodowej”6.
Ideaeurazjatyzmu(wwersjiwspółczesnejneoeurazjatyzmu),
jakonowaodmianatotalitaryzmu,wsytuacjizmianyimperialne-
gostatusuRosjistajesięwspółcześnieprojektemświatowegoimpe-
riumeurazjatyckiego.Tymsamymzaadaptowanadlapotrzebrosyj-
skichteoriageopolitycznatraktującapółnocnąEurazjęjakoserce
światastajesięperfekcyjnierozpracowanympolitycznieprojektem
rekonstrukcjiiekspansjiWielkiejRosji.LewGumilow,bodajnaj-
większypropagatorideieurazjatyzmu,ijegonastępcaAleksander
Dugindowodzą,żepowyższynacjonalistyczno-imperialistyczny
ruchnadajewysokistatusprawosławiujakojedynejprawdziwej
wierze,którajestwciążnośnikiemideisakralizacjipaństwaiwła-
dzy.Tataro-Mongołomwyznaczająrolęszczególną,twierdząc,że
dalioniimpulsrozpadającemusięetnosowirosyjskiemu,pomo-
glistworzyćnową,silnąpaństwowośćrosyjskąi,conajważniejsze,
6
B.Zientara,DawnaRosja.Despotyzmidemokracja,Warszawa1995,s.62.
