Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
1.ChorwaciwPolscedo1918r.
wXIXwiekuChorwacirównieżodwiedzaliPolskę160Naszcze-
gólnąuwagęzasługujeLjudevitGaj(1809–1872),którypodczas
studiówwGrazupodkoniec1828r.zaprzyjaźniłsięzAndrzejem
Kucharskim.NaspotkaniuzeStanisławemDunin-Borkowskim
otrzymałwprezencieksiążkęJoachimaLelewelaHistoriaPolski
popolsku.ZnajomośćzwielomaPolakamiumożliwiłamuszybką
naukęjęzykapolskiegoiwksiążceKratkaosnovahorvatsko-
slavenskogpravopisanjaporównałjęzykpolskizchorwackim,
nazywającgo„lechickim”(Gaj1983:12,22).Kilkalatpóźniej
współpracowałtakżezAdamemGorczyńskim,wacławemAlek-
sandremMaciejowskimiFeliksemBentkowskim.w1840r.Gaj
przezPoznańprzybyłdowarszawy,skądkontynuowałpodróżdo
Rosji.Swojewrażeniautrwaliłwdzienniku,zktóregomożnawy-
czytać,żewwarszawieodwiedziłwielemiejsciwieluznajomych,
wtymFranciszkaZacha(Durković-Jakżić1977:220–227).
wpierwszejpołowieXIXwiekuzPolakamiwspółpracowałJo-
sipJurajStrossmayer(1815–1905).Strossmayerpoznałpolskiego
księciaKonstantegoAdamaCzartoryskiegoiJerzegoLubomir-
skiegonajednymzbalówsłowiańskichwwiedniu,gdzieStros-
smayerusłyszałoprogramiegrupyzgromadzonejwokółHotelu
16wXVIIIiXIXwiekuPolacypodróżowalipoziemiachchorwackich,
zwłaszczaDalmacji,ipisaliotymwswoichksiążkach,wzbogacającwiedzę
rodakówokulturzechorwackiej.KsiążęAleksanderSapieha(1773–1812)po-
dróżowałprzezKvarneriDalmacjęwlatach1802–1803(Beneżić1948:107,
110,čućić2003:8–10).Popowrociezwyprawyopublikowałwewrocławiu
w1811r.dziennikzpodróżywjęzykupolskimzopisemmiejscowości,które
odwiedził,abyłyto:Rijeka,Senj,Rab,Zadar,Kotor,šibenik,Krk,Knin,
Vrlika,Cetynia,Duvno,Mostar,StolaciDubrownik.wDubrownikuSapie-
hauzyskałrękopisOsmanaGundulicia,przywiózłgodoPolskiipodarował
warszawskiemuTowarzystwuPrzyjaciółNauk(więcejw:Durković-Jakżić
1977:61–73,148–150,Pogonowski1929:12–15).wizytaSapiehywChorwacji
zostałazauważonatakżeprzezChorwatów,ponieważEsih(1931:5–7)wspo-
mina,iżMarkoBruerovićnapisałwierszpoświęconyksięciuSapiesze.Mi-
chałBobrowski(1785–1848)przebywałwDalmacjiodsierpniadowrześnia
1820r.ipisałoChorwatachikulturzechorwackiejdorektoraUniwersytetu
wileńskiego.wswoichlistachzwróciłszczególnąuwagęnaprawosławnych
Morlaków,którzywswoimdialekciezachowalistarosłowiańskiewyrażenia.
wjednymzlistówstwierdził,żeMorlacytoSłowianieLesi,którzyosiedlili
sięnadmorzem.PodczaspobytuwChorwacjiBobrowskizaprzyjaźniłsię
zFranjemMarijąApendinimwDubrownikuiPavlemKaćiciąMiożiciem
wSplicie,odwiedziłteżZadariSzybenik.ZDalmacjiBobrowskiudałsiędo
Rzymu,gdziewBibliotecewatykańskiejskopiowałLjetopispopaDukljanina,
którybadałpopowrociedoPolski(Durković-Jakżić1977:143–145).
