Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
JanJ.Błoński
sie,wjakimbędzietomożliwe-doświadomościówczesnychludzi,
tego,cooniuważalizaznaczące,iwjakisposóbtooznaczali.Amit
bądźnarracjamogąmiećdlanichsilniejszespołeczneoddziaływanie
niżto,cowydarzyłosięnaprawdę21-możnawięcsparafrazowaćdic-
tumHegla:njeślifaktyniepasujądonarracji,tymgorzejdlafaktów”
.
Czydasięzatempogodzićbadaniefaktów,mitówinarracji?Jakpisze
MarcinBrocki,jesttomożliwe,gdynza»bazowąmetaforę«określają-
cądziałalnośćantropologiczną[bądźhistoryczną](toczymonajest)
uznamy»przekład«”22.Antropologtakżeprzywołujedorobeksemioty-
kówszkołytartusko-moskiewskiej:nAbyzrozumiećsenshistorycznych
działań,senszachowanialudziorazichdzieł,należyposiąśćjęzykiich
kultur,cooznaczaprzekładzichjęzykananasz-»niemamyinne-
gomechanizmupoznaniaopróczprzekształcania‘swojego’w‘cudze’
ipodmiotupoznaniawjegoprzedmiot«”23.Przekładwięc,jakzauważa
WalterBenjamin,njestpewnymtymczasowymsposobemradzeniaso-
biezobcościąjęzyków”24i-możnabydodać-kultur.
IstotnewzwiązkuztymsąuwagiBorysaUspienskiegodotyczące
społecznegoijednostkowegouwarunkowaniaodbioruirozumienia,
atakże-wpewnymsensie-tworzeniaiinterpretowaniarzeczywisto-
ściwokółsiebie.nWażnejestto,wjakisposóbpojmujesięodpowiednie
zdarzenia,jakieznaczenieprzypisujeimsięwsystemieświadomości
społecznej.[ś]Jestprzytymzrozumiałe,żewswojejreakcjiadresat
punktemwyjściaczyniwłasnąinterpretacjęodpowiedniegotekstu
(anieintencjenadawcykomunikatu)”25.DalejUspienskiporównuje
tęsytuacjęlekturyikomunikacjispołecznejdogrywszachy,wktórej
21Cf.RolandBarthes,Mitiznak.
22MarcinBrocki,Antropologiaihistoriawobecmityzacjiprzeszłości,nRocznik
AntropologiiHistorii”
,2012,1(2),s.67.
23MarcinBrocki,Antropologiaihistoriawobecmityzacjiprzeszłości,nRocznik
AntropologiiHistorii”
,2012,R.II,nr1(2),s.57-68;JurijŁotman,BorisUspienski,
Mit-imię-historia,[w:]idem,Historiaisemiotyka,tłum.B.Żyłko,Gdańsk1998,
s.13;JurijŁotman,Kulturaieksplozja,tłum.B.Żyłko,Warszawa1999,s.187.
24WalterBenjamin,Ozadaniutłumacza,[w:]idem,Konstelacje.Wybórtekstów,
tłum.A.LipszyciA.Wołkowicz,Kraków2012,s.28.
25BorisUspienski,Historiaisemiotyka.Percepcjaczasujakoproblemsemiotycz-
ny,[w:]idem,Historiaisemiotyka,tłum.B.Żyłko,Gdańsk1998,s.21-22.
