Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
RafałDobek
dziesięciu.Podobnie,oilejużwlatach30.XIXw.skłonnybyłprzyznaćrobot-
nikomprawodotworzeniazwiązkówzawodowych,otyletraktowałjewy-
raźniejakoswoistezłokonieczne,kładączresztąnaciskgłównienaochronę
pracownikówprzedprzymusemzwiązkowym20.
JakouznanyekonomistaL.Wołowskiwziąłudziałwnajważniejszychdys-
kusjachteoretycznychepoki.Byłwięcgorącymobrońcąbimetalizmu-pie-
niądzaopartegozarównonazłocie,jakinasrebrze.Doprowadziłotozresztą
doostregosporuznajbardziejwpływowymfrancuskimteoretykiemekono-
miitejepoki-MichelemChevalier21.L.Wołowskibroniłteż,znowuwbrew
M.Chevalierowi,monopoluemisyjnegoBanquedeFrance22.Wreszcie,pod
koniecżyciaopowiedziałsięwyraźniezawprowadzeniempodatkudocho-
dowegoweFrancji.Jakpisałbowiem:ΠNiemasprawiedliwszegoanibardziej
racjonalnegosposobuopodatkowania”23.Dodajmy,żewmomencie,wktórym
L.Wołowskiwypowiadałtesłowa,lospodatkudochodowegobyłwłaściwie
przesądzony.StojącywówczasnaczelepaństwaAdolpheThierswypowie-
działsięjasnoprzeciwwprowadzeniutejnowoczesnejformy,doprowadzając
dojejodrzucenia.Itopomimofaktu,że-jakwskazywałzresztąL.Wołow-
ski-podatekdochodowynajpewniejpomógłbyszybciejzebraćśrodkipo-
trzebneFrancjinaspłaceniekontrybucjiwojennej.
Coniezwykleistotne,L.Wołowskiniebyłjedynieteoretykiemekonomii.
Każdapróbabiografiitejpostaci,musiwięcobjąćtakżejegodziałalnośćban-
kową.Istotnaczęśćjegotekstówzlat30.-poczynającodpracydyplomowej
-poświęconabyłakwestiikredytuziemskiego.Napoczątkulat50.L.Wo-
łowskipostanowiłprzejśćodteoriidodziałania.Swoistymparadoksembył
fakt,żestałosiętomożliwedopierow1852r.28lutegotegoroku,specjalny
dekretprezydentaLudwikaNapoleonaBonaparteumożliwiłpowstawanie
20Idem,Lalégislationanglaisesurlescoalitions,ΠRevuedelégislationetdejurisprudence”
1851,t.2,s.100-120.
21PolemikęzM.ChevalieremzawarłL.WołowskiprzedewszystkimwdzieleLaBanque
dlAngleterreetlesbanquesdlÉcosse,Paris1867.Ostateczniewlatach1873-1878Francjaprak-
tyczniezrezygnowałazesrebra,przechodzącnasystemmonometalistycznyopartynazłocie.
Zmianataniebyłajednakefektemakademickichdyskusji,aprzedewszystkimpojawieniasię
opartejwyłącznienazłociemarkiniemieckiej.(H.Truchy,A.Murat,Précisdléconomiepoli-
tique,Paris1951,s.383).
22W1865r.L.Wołowskizaproszonyjakoekspertnaposiedzeniekomisjiparlamentarnej,
stwierdził,iżnajlepszymgwarantemstabilnegofunkcjonowaniapieniądzawpaństwiejest
jednośćemisji,czylijedenbankemisyjny,obdarzonywtymwzględziemonopolemprzezpań-
stwo(B.a.,Enquêtesurlesprincipesetlesfaitsgénérauxquirégissentlacirculationmonétaireet
fiduciaire.DépositiondeM.Wolowski,membredellInstitut.Séancesdes21,28et30novembre
1865,Paris1866,s.241).OstateczniemonopolemisyjnyBanquedeFrance,ustanowionyjesz-
czew1803r.,przetrwałnietknięty.
23L.Wolowski,Impôtsurlerevenue,Paris1872,s.XXXIII.
