Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Pracairozwójzawodowy
17
SKI,red.,2004;FURmANEK,2004).Przedstawicieletychnaukrozpatrująpojęcie
zawoduwwymiarzespołeczno-moralnym,umysłowym,estetycznym,fizjolo-
gicznym,fizycznym,ekonomicznym,psychologicznym,anawetsomatycznym.
Istotnymelementemwykonywaniazawodujestkulturazawodowa(PLEśNIARSKI,
1980:83―92).
Wprzypadkupojęciazawodudrogadodzisiejszegostanurzeczybyłarów-
niedługa,jakdługajesthistoriadziałalnościczłowiekamającejnaceluzaspo-
kojeniejegoróżnorakichpotrzeb.nPojęcie»zawód«jestdefiniowaneodmiennie
nagruncieróżnychnaukiwpraktycegospodarczej.Wsocjologiiiekonomii
orazpolitycespołecznejmożnaspotkaćdwarozróżnienia:
■wpierwszymujęciu:zawódjestzespołemczynnościwymagającymokreślo-
nychkwalifikacji,wykonywanychpozagospodarstwemdomowym,będącym
podstawąutrzymaniapracownikaijegorodzinyorazpozycjiwspołeczeń-
stwie,
■wdrugimujęciu:zawódtosamowykonywanieczynnościopartenakwali-
fikacjach,wykonywanieichwcelachzarobkowych,wynikającezpodziału
pracy”(JAROSZEWSKIetal.,red.,1982:387)i
Ówdualizmpojęcianzawód”wskazujedwiemożliwościujmowaniago,
comaszczególneznaczeniewprzypadkupodejmowaniabadańzzakresu
zawodowejaktywnościczłowieka.Wpierwszymujęciupołożononacisk
naprofesjonalizacjężyciaspołecznego―zawódujętojakoczynności,które
wymagająokreślonychkwalifikacji,jakoswegorodzajupotencjałdodziałania,
któregocelemjestzaspokojeniepotrzebzarównowykonującegozawód,jak
ijegorodziny.Zwracasięzatemuwagęnaprzygotowanieorazpredyspozycje
indywidualneispołecznedowykonywaniawybranegozawodu.Natomiast
wdrugimujęciupodkreślonofaktdziałania,wykonywaniaczynności,któreto
działaniesprawia,iżmożliwejestużywanieokreślenianuprawianiezawodu”.
Takieujęciezawodumaniecobardziejdynamicznycharakter,jestnastawione
nadziałanie,którepociągazasobąkonsekwencje,tzn.wszelkiewykonywane
czynnościstanowiąelementzawodu,aichcelemjestuzyskaniekonkretnych
dóbrmaterialnychwdrodzespołecznegopodziałupracy.
nZawódzprzedmiotowegopunktuwidzeniamożebyćujmowanyjako
rodzajczynnościwyodrębnionychzogółuczynnościludzkich,awaspekcie
socjologicznymjakorodzajgrupyspołecznej.Wznaczeniuprzedmiotowym
zawódokreślaczynności,któresąwykonywaneprzezpewnązbiorowośćludzi
wramachspołecznegopodziałupracyzgodniezkwalifikacjamiprzypisanymi
iuprawniającymidoichwykonywania”(TUROWSKI,2000:197).Przytoczona
charakterystykapojęcianzawód”wskazujepluralizmmożliwościjegoujmo-
wania.Możnazatemdefiniowaćzawód,biorącpoduwagęcharakterystyczne
czynności,którychwykonywaniezwiązanejestzposiadanymiprzezjednostkę
predyspozycjami,kwalifikacjami.nZawód―poprzezkształcenieiwycho-
wanie,uzyskaniekompleksuwewnętrzniezwiązanych,usystematyzowanych
