Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
eufemistyczno-peryfrastycznegostyluMadleraunikającegowyrazistychkwalifikacji
narodowych–pomiędzyHtamtymi”aHwspółwyznawcami”
30
.
TopoczucieHbyciapomiędzy”wzmagamigracjazdużegomiastanaprowincję,
dosztetł,którebędzieprzestrzeniąedukacyjnejwędrówkiinauki.Merkposzuki-
waćiodnajdywaćbędzietuduchowychprzewodnikówiideologicznychmentorów,
krytyków,pocieszycieli,przyjaciół.WstrząsembudzącymjegosolidarnośćzŻydami
okażesiępogromweLwowie,Hwydzierającymuwszystko,wcodotychczaswierzył”
(s.63)izwracającygokuszeregomtych,Hktórzydonaroduwrócili”
31
.Ówpowrót
uzmysławiamuwszakże,żeiwśródwspółwyznawcówczujesięjednak–jakmówi
–Hprawieobcy”
32
.Traktowanybywateżprzeznichnieufniejakoktoś,komułatwo
przychodziporzucaniekolejnychsprzymierzeńców.Wfinalepowieściwprawdzie
staniepostronieHmarzycieliSyonu”iwłączysięwtanecznykrąghory,traktowanej
jakoodwiecznywspólnotowyrytuał,aleopuścimiasteczkonieprzyłączającsiędo
nikogo,samotnie,jakooutsider.
OstatecznieMerkpozostaniebowiemHwdrodze”czyteżmożewciążbędzie
Hszukaćwłaściwejdrogi”
33
międzytym,coindywidualneizbiorowe,dawneinowe,
polskieiżydowskie.WmarzeniachisnachnawiedzajągoobrazyErec,aleiwizje
światabezodrębnościiróżnic,wktórymmożna
wszystkichpomieszać:ludzistamtądiludzistąd,zdawnychzamierzchłychczasów
izdzisiejszych.Będączarneibiałeplamy,będąbławatkipolneiróżesarońskie,zatraci
sięodrębność,pospólnapopłyniemyśl34.
4.Różnicajakoenergianegacji
Schematwędrówkiprzezrozmaitespołeczneikulturoweświatyikonfronta-
cjabohaterazróżnymiideologicznychstanowiskamiwykorzystanezostająrównież
wpowieściTła(1937)EmilaTenenbauma.Narracjautworuwydobywa–senstego
zabieguobjaśnianyjestwautotematycznychkomentarzach–historyczneispołeczne
tłowydarzeń.WkonsekwencjipowieśćmocniejniżFalistaliniarejestrujestanwrze-
nianapolsko-żydowsko-ukraińskimpograniczu:wznieconepoprzezwojnęiwzma-
gającesięuproguniepodległościnarodowościowenapięcia,konfliktyizbrodnie.
RejestrujeteżlokalnąformułęidynamikęHnowoczesnejżydowskiejrewolucji”
35
:
sporypomiędzyasymilatorami,syjonistamiikomunistami.
Wydaneuschyłkulat30.XXwiekuTłapodejmujątematWielkiejWojny,walk
polsko-bolszewickichifaliantyżydowskichpogromówczęstywpopularnejmię-
30InnymprzykłademtejstrategiijestnazywaniepolszczyznyihebrajskiegoHjęzykiemkraju”
iHmowąludziznadJordanu”:AdamMadler,Falistalinia,s.178.
31Ibidem,s.67.
32Ibidem,s.78.
33Ibidem,s.80.
34Ibidem,s.179.
35Zob.BenjaminHarshav,LanguageinTimeofRevolution,UniversityofCaliforniaPress,
Stanford1993.
–18–
