Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Postmortem.WizerunekZygmuntaAugustawłacińskiejliteraturzefuneralnej
17
Nietrudnozauważyć,żeczęśćśrodkowątegoepigramatubiograficznego
zajmujecharakterystykakróla.AutorprzedstawiaZygmuntaAugustajakowład-
cęobdarzonegozaletamiumysłu,nastawionegopokojowo,cierpliwego,ale
jednocześniepowolnegoiodkładającegonanastępnydzieńto,copowinien
zrobićodrazu.Wwierszupojawiająsięprzymiotnikipatiensilentus,które
towarzyszyłycharakterystycekrólazawartejwtekstachinskrypcyjnych.
Jednymzprzejawównurtubiograficznegoliteraturyrenesansowejbyło
ujmowanieżyciorysówwcyklepoetyckie28.Dotegotrendunależywspomnia-
nycyklVitaeregumPolonorumJanicjuszaorazstanowiącyjegouzupełnienie,
cytowanywyżejepigramatTrzecieskiego.Dystychypoświęconepolskimkró-
lomznalazłysięrównieżwdziełkuOdaeIIIad[...]IoannemZamosciumRegni
PoloniaecancellariumAndrzejaSchoena(AndreasSchoneus).Tytułowetrzyody
wdedykowanymJanowiZamojskiemutomikuuzupełnionezostałyoepigra-
maty.ZygmuntAugust,wujzasiadającegowówczasodniedawnanatronie
ZygmuntaIIIWazy,przedstawionyzostałtujakowładcałagodnyiugodowy:
DAugustuspacemcoluit,Rexmitisinomnes,/Etfacilis,pacansomniaconsi-
lio”(DAugustczciłpokój,królłagodnywobecwszystkich/idostępny,kojący
wszystkoradą”)29.Podobnytonpobrzmiewawpolskojęzycznychparafrazach
VitaeregumPolonorumJanicjusza,publikowanychwlatachpóźniejszych.Seba-
stianFabianKlonowicwPamiętnikuksiążątikrólówpolskichpisze:DZygmunt
Augustspokojny,niekwapny,cierpliwy,/Dojutraradodkładał,jednakspra-
wiedliwy”
30
.Łacińskimonostych,któryznajdujesięwwydaniuPamiętnika
zkońcaXVIw.,brzmizkolei:DAUGUSTUSpacinatusstudiisquetogatis”31
(DAugusturodzonydlapokojuizajęćcywilnych”).Wierszowanełacińskie
życiorysykrólówJanicjuszazamieszczonotakżewopatrzonymdrzeworytami
drukuIkonesksiążątikrólówpolskichJanaGłuchowskiego.Tymrazemutwór
poświęconyZygmuntowiAugustowipodpisałAndrzejLechowicz(Andreas
LoeaechiusScotus).WepigramieautorpodkreśliłzwycięstwokrólanadMo-
skwąorazzjednoczeniemieszkańcówSarmacji,LitwyiPrus,anastępnietakgo
scharakteryzował:DPacisamans,sapiens,promptusadarmavigil”
32
(DMiłośnik
pokoju,roztropny,gotowydowalkiwartownik”).Wwersietymwidoczny
niemającpotomstwa,umarłzżartychorobą.Trzysiostryosieroconeprzezbrataopłakują
tędotkliwąstratę,jakąponiósłdomJagiellonów:księżnabrunświckaZofia,Annadziewica
itwegołoża,króluSzwecji,towarzyszkaKatarzyna”,cyt.za:A.Trzecieski,Carmina.Wiersze
łacińskie,oprac.iprzeł.J.Krókowski,Wrocław1958,s.[203]-[204](wszystkiedalszecytaty
zutworówTrzecieskiegoiprzekładypochodząztegowydania).
28M.Cytowska,Noweuwagio„ŻywotachKrólówPolskich”KlemensaJanickiego,w:Euro-
pejskiezwiązkiliteraturypolskiej,red.J.Z.Jakubowski,J.Kulczycka-Saloni,Z.Libera,War-
szawa1969,s.77-88.
29A.Schoneus,OdaeIIIad[...]IoannemZamosciumRegniPoloniaecancellarium,Cracoviae:
inofficinaLazari,1588,k.B
2v.
30PamiętnikksiążątikrólówpolskichSebastianaFabianaKlonowica,[s.l.,s.n.],k.b.
31Ibidem,k.b
2.
32J.Głuchowski,Ikonesksiążątikrólówpolskich,Kraków:wdrukarniŁazarzowej,1605,s.92.
