Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.BiograficzneimplikacjewtwórczościRobertaMichelsa
-odczuwałpotrzebęjegoprzezwyciężeniapoprzezpisanie73.Jużchociażby
ztegowzględuwjegoartykułachnatrafićmożnanasporoosobistychdygresji
iodniesieńdowłasnejsytuacji.Cogorsza,znaczącaczęśćpublikacjiMichelsa
macharakterwybitnieideologicznyczywręczpropagandystyczny.Ujawniająto
wczesnepublikacjepoświęconesocjalizmowiioczywiściete,wktórychautor
nwyjaśniał”niemieckojęzycznejopiniipublicznejspołecznekorzeniewłoskiego
faszyzmu.
Wprzedmiotowejliteraturzemożnaznaleźćtakżeopinieafirmującedopew-
negostopniafakt,żewykorzystałonosobistedoświadczeniawichnfunkcjiheu-
rystycznej”.PrzekonanietakiewyraziłprzykładowoTerryR.Kandalwewpro-
wadzaniudowznowionejw2002rokuksiążkiMichelsazatytułowanejSexual
Ethics:AStudyofBorderlandQuestion(niemieckiewydaniez1911rokuDie
GrenzendesGeschlechtsmoral.Prolegomena).Amerykańskisocjologstwierdził,
żegdybynienuwikłanie”Michelsawwydarzenia,októrychpisał,niepowstała-
byanibłyskotliwawiwisekcjapartiipolitycznych,aniniemalżegenderoweana-
lizyzawartewksiążcepoświęconejnierównościompłci74.
ZuwaginabuntownicząnaturędoRobertaMichelsaprzylgnęłookreślenie
renegata:klasowego,ideologicznegooraznarodowościowego.Jestonozasadne
międzyinnymizuwaginaradykalnezmianyświatopoglądowe,którewjego
przypadkuprzebiegaływedługnastępującejtrajektorii:odumiarkowanielewico-
wychdoradykalno-syndykalistycznychwokresiemarburskim;odrozczarowania
demokratycznegodoelityzmuwokresieturyńskim;odpoglądówpacyfistycz-
nychikosmopolitycznychdonacjonalistycznychwlatach1913-1920,nafilo-
faszyzmiekończąc.PostaćMichelsajakointelektualistywydajesiębyćprzypad-
kiemintrygującymnietylezracjisamejzmianyprzekonań,ileraczejwłaśnie
ztytułuradykalnościowychkonwersji.
ChociażreorientacjapoglądówpolitycznychMichelsamiałacharakterbie-
gunowy(upraszczającsprawę:zlewicowychnaprawicowe),toprzebiegałaona
oczywiściestopniowopodwpływemdramatycznychwydarzeń,wktóreobfito-
wałojegożycie.Wbiografiitegouczonegomożnawskazaćconajmniejczte-
rymomentykryzysowe,którewpewnymsensietworzącezuręjegoprzemian
światopoglądowych.Wśródnichwymienićnależy:odrzuceniekandydaturyna
stanowiskouniwersyteckiewMarburguw1901roku;wystąpieniezszeregów
partiisocjalistycznejw1907roku;zaangażowanieWłochwkonfliktzbrojny
wLibiiw1911roku;orazwybuchIwojnyświatowejprowadzącydoróżnicy
zdańizerwaniaprzyjaźnizMaxemWeberem.
33
73Ibidem,s.16.
74T.R.Kandal,Fromegalitariansexualethicstogenderpolitics:AnevaluationofMichels’
contribution,w:R.Michels,SexualEthics:AStudyofBorderlandQuestion.TransactionPublishers,
NewBrunswick,NJ2002,s.XXV
.