Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
ZASADAI:Zmienneteoretyczneizachodzącemiędzynimirela-
cje,októrychmówihipotezabadawcza,powinnybyćwyprowa-
dzoneztegosamegoparadygmatu.
Niestety,młodszepokoleniabadaczydośćczęstoignorująowązasadęifor-
mułują,możeiciekawiewyglądająceioperująceśmiałymizestawieniamitermi-
nologicznymi,quasi-teoriestanowiącezlepekelementównależącychdożnych
paradygmatów.Cowięcej,projektująceksperyment,wcaleniedbająopowiąza-
niejegomodeluzwyjściowymdlasprawdzanejhipotezyparadygmatem.
1.3.POMIARZMIENNYCHATEORIA
-ZASADAZGODNOŚCIPOMIARUZMIENNYCH
ITEORIIPSYCHOLOGICZNEJ
Projektująceksperymentmusimywpierwnadać-oczymbyłamowawpo-
przednimakapicie-sensteoretycznyterminom(zwłaszczanowym)występują-
cymwhipotezie.Pozostającwobrębietejsamejteorii,nadajemy-uprzednio
zdeniowanymnagruncieokreślonej,naprzykładpsychologicznej,teorii-ter-
minomteoretycznymsensempiryczny,przeprowadzajączabiegoperacjona-
lizacji,takjaktopokazała,wychodzączzałożeńidealizacyjnejteoriinauki,
Hornowska(1989).Tenzaśwymagabądźposłużeniasięgotowymimetodami
pomiaruinteresującychnaszmiennych(np.pomiarupoziomuinteligencjiza
pomocąwskaźnikaIQmierzonegoSkaląInteligencjiWechsleraWAIS-R),bądź
wymagaskonstruowanianowychmetod.
Psychologiadopracowałasięspecycznychmetodbadawczych,tzw.testów
psychologicznych.Sąonestandaryzowane,aichrezultatyinterpretowanezgod-
niezzasadamiokreślonymiwmodelachpsychometrycznych.Nieznajomość
tychzasadprzezbadaczysprawia,żetestydobieranezostajądozmiennychnie
napodstawierzeczywistejichodpowiedniości(wsensieteoriipsychologicz-
nejiteoriipsychometrycznej),alewedługkryteriówdośćsubiektywnych(bosą
aktualniemodne,bosądostępne,bomisiępodobają,boniktsięnimiwtakim
kontekściebadawczymjeszczenieposługiwałitp.).Nieznajomośćzałożonego
przezkonstruktoratestu(zwłaszczagdyniejestnimsambadacz)jegomodelu
pomiarowegomożnaprzyrównaćdouczeniasięnapamięćjakiegośtekstuwnie-
znanymjęzykuiwyrecytowaniago-coztego,żebezbłędów,skorobezzrozu-
mieniatreści,jakietentekstprzekazywał.
Możnazatemwyuczyćsięstosowaniatestuinteligencji,alecoztego,jeżeli
danaosobanieznaaniteoriiinteligencjizakładanejprzeztentest,anizasadinter-
pretacji(zwłaszczatejdopuszczalnejprzezmodelpsychometryczny)wyników
tegotestu(rekonstrukcjipodstawyteoretycznejSkaliInteligencjiWAIS-Rdoko-
naławinteresującejpracyHornowska(1998)-pokazałaona,żewynikwWAIS-R
16
możebyćwokreślonysposóbinterpretowanynagruncietakichteoriiinteligencji