Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Etykalekarskaibioetyka
narzeczinteresuwłasnegolekarzyjakodrobnychprzedsiębiorców.Pacjentem
mógłbyćchory,któregostaćbyłonaopłaceniemedyka,alekarzewwiększości
pozostawalinasłużbiebogatychpatronów12.
RewolucjaprzemysłowaXVIIIw.,azapewneioświecenie,przyczyniłysiędo
zmianytegonastawienia.Decydującywtymwzględziebyłetycznydorobekdwóch
lekarzyJohnaGregory,egoiThomasaPercivala.
1.3.1.EtycznatwórczośćJohnaGregory’egoiThomasaPercivala
Budowanieszpitali,klinikiinfirmeriiopiekującychsięzzasadyubogimipensjo-
nariuszamisprawiło,żezwyczajporzucanianiezamożnychchorychstałsię
szczególniemoralniekłopotliwyibudzącysprzeciwrównieżwśródlekarzy.Po-
dobniejakwczasachHipokratesabyłatonielicznagrupamedykówzaniepokojo-
nazachowaniemsięswoichkolegóworazichniskąkondycjąnaukowąimoralną.
Należelidonichlekarze:SzkotJohnGregory(1724–1773)ipozostającypod
dużymwpływemjegodziełaAnglikThomasPercival(1740–1803).Ichetyczna
twórczośćmiałabardzoistotnywpływnarewolucjękodeksową.
Gregoryzająłsiętwórczościąetycznąchcącdaćstudentomilekarzomwska-
zówkiwłaściwegopostępowaniazpensjonariuszamiKrólewskiejInfirmerii
wEdynburgu.Ufundowalijąbogacifilantropidlaubogichchorychrobotników
pracującychprzyuprawiebawełny,wkopalniachwęglaiinnychprzedsięwzięciach
rodzącejsięrewolucjiprzemysłowej.Podopieczniinfirmeriinarażenibylina
różnorakienadużycia.Częściowobyłyonewynikiemróżnicklasowychmiędzy
lekarzaminależącymidowykształconychwyższychwarstwaubogimichorymi,
czasemwykorzystywanymidobadańprzezniedużągrupęklinicystówpracujących
inauczającychwtejinstytucji.
Nadużyciomsprzyjałatakżezinstytucjonalizowanarelacjalekarz–chorydają-
camedykomdużąiniepoddanąetycznejkontroliwładzęnadpensjonariuszami.
Lekarzediagnozowalim.in.nieuleczalnośćchorobyprzedzaordynowaniem
standardowejterapiilubprzeprowadzalieksperymenty,naktórenigdyniezgo-
dzilibysiębogacipacjenci.Lekarzeinfirmeriiprzedkładaliswójfinansowyinteres
naddobropensjonariuszy,traktującichowielegorzejniżzamożnychpacjentów
leczonychwdomach.
Odmienićstosunekmedykówdobiednychpotrzebującychmedycznejpomocy
wszpitalumiałopoddanierelacjilekarz–choryzasadziesympatii.Jejpojęcieza-
czerpnąłGregoryodfilozofaDavidaHume,a,łączącjezmającymśredniowiecz-
netradycjepaternalizmemszkockichgóralinakazującympomoctym,którzy
znajdująsięniżejwhierarchiispołecznej13.
DecydującymimpulsempowstaniaetykilekarskiejzarysowanejprzezPercivala
byłozamknięciew1792r.Infirmary,sFeverHospitalwManchesterzewapogeum
12J.D.Arras,AMethodinSearchofaPurpose:TheInternalMoralityofMedicine,nJournal
ofMedicineandPhilosophy”,2001,nr6,s.649.
13L.B.McCullough,Hume’sInfluenceonJohnGregoryandtheHistoryofMedicalEthics,
nJournalofMedicineandPhilosophy”1999,nr4,s.378in.