Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział1.Istotapojęcia„szczęście”...
usiłowałozdefiniowaćwielubadaczy,alenikomunieudałosiępodaćjed-
nejniepodważalnejdefinicji.Dlategoteżzacząćnależyodtego,żemówiąc
oszczęściu,musimypamiętaćowieloznacznościtegoterminu,oddzielając
różnepojęciaszczęściaodsiebie.Jednakpomimoistniejącychróżnicmają
onepewnącechęwspólną,wszystkiebowiemoznaczającośdodatniego,
cennego(TATARKIEWICZ1965).
Wmowiepotocznejmożemyspotkaćconajmniejdwapojęciaszczę-
ścia.Jednoocharakterzeprzedmiotowym,adrugie1podmiotowym.
Wpierwszymznaczeniuprzezszczęścierozumiesięwybitniedodatniewy-
darzenia,którekogośspotykają,wdrugimzkolei1wybitniedodatnie
przeżycia.Ludzieopisująszczęściewbardzoróżnorodnysposób,m.in.
jakozadowolenie,satysfakcję,spokójumysłu,poczuciespełnienialubjako
radość,przyjemnośćidobrązabawę(ARGYLE2004b).
Filozofowieniecoinaczejodnosząsiędopojęciaszczęścia,jednakioni
dopatrująsięobiektywnegoorazsubiektywnegocharakterutegożpojęcia.
Wedługwieluznichszczęściemwznaczeniuobiektywnymjestzespółdo-
datnichwydarzeń,pomyślnyukładwarunkówżycia,czyliniejestononi-
czyminnym,jakpowodzeniemczypomyślnością.Wdrugimnatomiast,
subiektywnym,znaczeniuszczęścietostanintensywnejradości,błogości
czyupojenia.Wprzeciwieństwiedopoprzedniegookreśleniazaakcentowa-
notutajto,coczłowiekprzeżył,awzględnieobojętnesązewnętrznewa-
runki,któreowoprzeżyciespowodowały.Jesttopsychologiczneznaczenie
pojęciaszczęścia.
Choćobateznaczeniawyraźnieróżniąsiępomiędzysobą,ogółludzi
zwyklełączyszczęściesubiektywnezobiektywnym,anawetjeuzależnia
odobiektywnego,tzn.radośćuzależniaodpowodzeniaorazpomyślności.
Mimożewobutychrozumieniachwyraz„szczęście”oznaczacośdodat-
niego,toaniwjednym,aniwdrugimnieoznaczategowielkiegodobra
inaczelnegocelużyciowego,zajakiszczęściezwykłouchodzić.Dlatego
istniejąjeszczeinneznaczeniategopojęcia.
To,coodróżniafilozoficznepojęciaszczęściaodpotocznych,tom.in.
fakt,żemowapotocznanazywaszczęściemnawetjednąchwilę,byle
byłabytochwilabardzopomyślnaalbobardzoradosna.Tymczasemwfilo-
zoficznychpojęciachnaciskkładziesięnato,żeszczęściejestczymś
trwałym,aprzynajmniejwzględnietrwałym.Jednakowepojęciafilozoficz-
nezawierająwsobieznowudwa,jednoocharakterzeobiektywnym,adru-
gieocharakterzesubiektywnym.
Filozofowiestarożytni,tj.Arystoteles,Boecjusz,Herodot,szczęściena-
zywalieudajmonią,rozumiejącprzezniefakt,żektośposiadanajwiększą
miarędóbrdostępnączłowiekowi.Jegomiarąniebyławięcanipomyślność
zdarzeń,aniintensywnośćradości,alewielośćposiadanychdóbr.Wpodob-
nysposóbszczęściepojmowaliśredniowiecznimyśliciele(św.Augustyn,
