Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1.Istotapojęcia„szczęście”...
sięzadowolonym.Sątojednakdwieformułyjednegopojęcia,aróżnica
pomiędzynimijesttylkoformalna,językowa(TATARKIEWICZ1965).
Istniejebardzoszerokirepertuarznaczeńsamegopojęcia„szczęście”.
Jestonodefiniowanejako„trwałystannajwyższegozadowolenia,sprzy-
jającylos(łutszczęścia),przyjemnośćwobcowaniuzkimślubzczymś,
pozytywnestanyemocjonalne(euforia)czylekkieoszołomieniealkoholo-
we”(CZAPIŃSKI1994,s.11).GerardvanBeusekom-Fretzdefiniujeszczęście
jako„zadowoleniedoświadczanewkontaktachzwłasnym(społecznym)
otoczeniem”,MichaelW.Fordycepodajezaś,że„szczęściejestszczegól-
nymrodzajememocji.Jestonoogólnąoceną,wktórejczłowiekpodsu-
mowujewszystkieprzyjemneinieprzyjemnedoświadczeniazwłasnej
przeszłości”.HornellHartzkoleitwierdzi,iższczęściejest„dowolnymsta-
nemświadomości,któryczłowiekstarasięosiągnąćlubpodtrzymać”.Ruut
Veenhovennatomiastujmujejejako„stopieńpozytywnościocenyfor-
mułowanejprzezczłowiekawodniesieniudowłasnegożyciajakocałości”
(CZAPIŃSKI1994,s.11).Argylepodaje,żeszczęściemożebyćrozumiane
jakozadowoleniezżyciaalbojakoczęstośćiintensywnośćprzyjemnych
emocjidoświadczanychprzezczłowieka(ARGYLE2004b).
Biorącpoduwagęprzedstawionedefinicje,możnazauważyć,żeszczę-
ściewujęciunaukspołecznychdefiniowanejestniecobardziejjednorodnie
wporównaniuzjęzykiempotocznym.Zgodnieznimiszczęściejest„emo-
cjonalnymi/lubpoznawczymbilansemżycianawymiarzewartościującym
(przyjemne1przykre,dobre1złe)”(CZAPIŃSKI1994,s.11).Widocznejesttu-
tajpodobieństwododefinicjizaproponowanejprzezTatarkiewicza,według
którejszczęścieto„pełneitrwałezadowoleniezcałościżycia”
(TATARKIEWICZ1979).Czapińskizkoleipiszącoszczęściu,kładzienaciskna
afirmującą,pozytywnąpostawęczłowiekawobecżyciaijegoposzczegól-
nychdziedzinczyaspektów(CZAPIŃSKI1994).Dodaje,żepostawatazwykle
bywa,choćniemusibyć,wpełnireprezentowanawświadomościczłowie-
ka,przyjmującpostaćsądówpoznawczych.Postawataobejmujezarówno
emocjonalnyorazpoznawczystosunekczłowiekadojegowłasnegożycia,
jakibehawioralnąskłonnośćdoaktywnegozmaganiasięzprzeciwnościa-
milosulubteżdowycofywaniasięzaktywnościwobliczukatastrofy.
Odwołującsiędonaukspołecznych,możnaokreślić„szczęściejakosu-
biektywniespostrzeganąlubodczuwanąwłasnąpomyślność,dobrystan
(dobrostan)własnegożycia(ang.»subjectivewell-being«albo»psycho-
logicalwell-being«)”(CZAPIŃSKI1994,s.12).Równieżwewspółczesnejpsy-
chologiipozapojęciemszczęścia(„happiness”)stosowanyjesttermin
„subjectivewell-being”,tłumaczonyjakodobresamopoczucie,czyliwspo-
mnianydobrostanpsychiczny(MĄDRZYCKI2002).
AugustynBańkatermin„szczęście”zastępujeterminem„jakośćżycia”
izauważa,żepojęcie„jakościżycia”niejestzjawiskiemjednorodnym.Nie-
