Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Niedostosowaniespołecznejakokategoriateoretyczna
21
filozofiiiantropologii(naturaiistotaczłowieka),socjologii(społecznedeterminanty
zaburzeńprzystosowawczychidewiacji),prawaikryminologii(teoriaprzestępczości)
orazprakseologii(teoriadziałaniaskutecznego).
Pytaniasprawdzające
1.Określmiejscepedagogikiidiagnostykiresocjalizacyjnejwstrukturzepedagogikiidiagno-
stykipedagogicznejipsychologicznej.
2.Zdefiniujiokreślrelacjemiędzypojęciami:diagnostyka,diagnozowanie,diagnoza.
3.Jakajestistotaiprzedmiotdiagnozypedagogicznej,opiekuńczej,specjalnej,środowiskowej
(społecznej)iresocjalizacyjnej?
4.Naczympolegaprakseologicznywymiardiagnozy?
1.2.Niedostosowaniespołecznejakokategoriateoretyczna
1.2.Niedostosowaniespołecznejakokategoriateoretyczna
Słowakluczowelnieprzystosowaniespołecznelniedostosowaniespo-
łeczneltypologieniedostosowanialzaburzeniawzachowaniulproces
dewiacyjnylnormalteoriedewiacjilkryteriadojrzałejosobowości
Pojęcieniedostosowaniespołecznewliteraturzeprzedmiotuniejestokreślane
jednoznacznie,cowynikazwielościpoglądówdotyczącychetiologiizjawiskaiprzyję-
tegozakresujegomanifestacji(zachowaniowychi/lubosobowościowych).Najbardziej
ogólnąkategoriądiagnostyczną,którąmożemyprzyjąćwodniesieniudozachowań
jednostki,jestnormaprzeciwstawionapatologiiczydewiacji.Normajednakmoże
miećróżnycharakter(Pytka1986,s.67–70),choćnajczęściejwskazujesię,iżnormal-
nejestto,coprzeciętnewsensiestatystycznym(powszechne,zgodnezoczekiwaniami
społecznymi).Definicjenorm,któremająznaczeniedlaokreśleniapojęcianiedostoso-
waniaspołecznego,mogąmiećcharakterstatystyczno-psychometryczny(kryterium
normalnościsątutaj„inni”),kulturalistyczny(kryteriumnormalnościstanowią„domi-
nującyinni”,wartości,ideały,wzoryczystandardyspołeczne),psychiatryczny,pe-
dagogicznyipsychologiczny(kryteriumnormalnościstanowipoczuciedobregowe-
wnętrznegofunkcjonowaniaizwiązanyztymosiągniętypoziomaktywnejadaptacji
społecznej,np.osobowośćdojrzała,zdrowa,samorealizującasię,autonomiczna,twór-
cza,produktywna),etycznyczyreligijny(kryteriumnormalnościstanowituprzestrze-
ganieokreślonychnormatywów,chroniącychdobroinnychobiektów).Większośćdefi-
nicjiiujęćteoretycznychzjawiskaniedostosowaniaspołecznegowykorzystujewskaza-
nekryterianormalności,traktującjejakokategorięzjawiskmieszczącąsięwpolu
wykraczającympozadopuszczalnegraniceakceptacji,czylidewiacjęnegatywną.
Kwestiezasadnicze,któremusiuwzględnićrefleksyjnydiagnosta,wiążąsięzprzy-
jęciemzałożeńteoretycznychdotyczącychbezpośredniolubpośredniozjawiskaniedo-
stosowaniaspołecznego,któresytuujesięwszerszympojęciuprzystosowaniavsnie-
przystosowania(Wysocka2005).Wkontekściefunkcjonowaniaspołecznegojednostki
