Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
I.Ekonomiaumiaru–nowyparadygmatwekonomii
zysk,kosztyczybezrobocie,nienależyondosiatkipojęciowejwspółczesnejekono-
mii.Problematycznejestrównieżzoperacjonalizowanieumiarunapoziomiemodeli
ekonomicznych.Niemniejjednakumiarpowinienstanowićprzedmiotmetarefleksji
dotyczącejnormatywnegowymiarurozwiązańproponowanychprzezekonomistów.
2.2.Umiarjakodziedzictwomyśliantycznej
Poszukującźródełekonomiiumiaru,należysięgnąćdospuściznyantycznychfilo-
zofówgreckich.BarryGordon,wbrewopiniidominującejwśródhistorykówmyśli
ekonomicznej,zapraojcówekonomiiuznajeniePlatona,ArystotelesaczyKsenofon-
ta3,leczHezjoda[Gordon,2005,s.396–399].Zwracateżuwagęnato,żetowłaśnie
HezjodwswoimpoemaciePraceidniemocnoakcentowałznaczeniepracyimotyw
dążeniadobogactwa.Swójstosunekdobogactwawyraziłwnastępującychsłowach
[Hezjod,2011,s.18]:
HPracujPersesiekochany,bygłódniedokuczałcisrodze,
AuwieńczonaDemetradarzyłacięplonemobficie,
Który,złożonywspichlerzu,zapewnibeztroskieciżycie,
Głódbowiemzczłowiekiemżyjącymwlenistwieobcujenagminnie,
Tegobogowieiludzienielubią,cożyjebezczynnie,(…)
Tyzaśwykonujsweprace,każdądokładniewswejporze,
Żebyśżywnościposiadałwdostatkuwewłasnejkomorze.
Pracąbogacąsięludzie,imtrzodyowiecsięmnożą,
Aktopracuje,miłościąsięcieszyiludzkąibożą.
Pracanikogoniehańbi,ahańbąjestżyćwbezczynności”.
Hezjoduwypukliłniezwykleistotnąmyśldotyczącąpodejściadobogactwaoraz
postawludzkichsprzyjającychjegokreacji.Zaspokojenieindywidualnychpotrzeb
przezpomnażaniedóbrstanowiwzorzecdobregoiszczęśliwegożycia.Wprzeci-
wieństwiedopóźniejszychpracPlatona,nieskupiałsięnaposzukiwaniuidealnego
modeluspołeczeństwa.Działalnośćgospodarcząanalizowałzperspektywyjednostek
ukierunkowanychnazaspokojeniewłasnychpotrzeborazzapewnieniesobiedostat-
niejegzystencji.Jegopoglądykształtowałysięwokresiearchaicznym4,kiedyrelacje
społeczneopierałysięnawięzachrodowych.Podstawągospodarkiówczesnegospo-
łeczeństwaniebyłajeszczepracaniewolnicza,którejwykonywanietraktowanebyło
wpóźniejszymokresiejakocośniegodnegowolnegoobywatelapolis.Pracowitość
jawiłasięwówczasjakonakazmoralny,któregospełnieniezapewniałoszacunekludzi
ibłogosławieństwobogów.
3
Ksenofontowizawdzięczamynazwęekonomia,którapojawiłasięwtytulejegopracypoświęconej
zarządzaniugospodarstwemdomowym[zob.:Ksenofont,1966].
4OkresarchaicznydatowanyjestnaokresmiędzyVIIIaVw.p.n.e.
