Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Nareakcjęwywierawpływpobudliwośćorganizmu–jegoposzczególnychtka-
nekczynarządów.Miarąpobudliwościtkanekjestnajmniejszasiłabodźcazdolna
dowywołaniadostrzegalnejczywyczuwalnejreakcji,czylitzw.siłaprogowa
bodźcawywołującaprogowąreakcję.Pobudliwośćorganizmuijegoskładowych
zależyprzedewszystkimodtakichwłaściwościosobniczychpacjenta,jakwiek,
płeć,stanorganizmu(wypoczynek,zmęczenie),stanzdrowia(rodzajiokrescho-
roby),grubość,wilgotnośćiukrwienieskóry,przyzwyczajeniedobodźca,typ
reaktywności(makrokinetycznylubmikrokinetyczny),stanwyjściowyukładuner-
wowegoautonomicznego(amfotonia,sympatykotonia/ergotropia,wagotonia/trofo-
tropia).Nareakcjęwpływająrównieżrytmybiologiczne,przedewszystkimdobo-
wyrytmtermoregulacji(tab.2).
Każdątkankęcechujepewienokreślonystopieńwytrzymałości,czylitolerancji
wstosunkudosiłyiczasuoddziaływaniabodźca.Zchwilągdymaksymalnybo-
dziec,tj.taki,którywywołujemaksymalnąreakcję,przekraczamaksymalnątole-
rancjętkankinabodziec,następujejejuszkodzenie.Zatemreakcjanabodziec
możemiećcharakterodwracalnybądźnieodwracalny.
Należyprzytymzwrócićuwagęnato,żezchwilągdynaorganizmdziałają
zbytsilnebodźce,przekraczającemożliwościreagowaniananie,pojawiasiętypo-
wadlastresureakcjaalarmowa,którącechujązmianywewnątrzwydzielnicze,
przemianymaterii,układukrążenia.Szczególnązatemuwagęnależyzwracaćna
dawkowaniezabiegówwprzebiegufizjoterapiiosóbchorych,zwłaszczawwieku
starczym,kiedytoistniejezmniejszonazdolnośćreagowanianabodźceposzcze-
gólnychtkanekinarządów.wtakichprzypadkachnależyodpowiednioostrożnie
stopniowaćsiłęzabiegów,abyprzedewszystkimuzyskaćadaptacjędosłabego
bodźca.
Każdyrodzajbodźca,działającnaokreślonyrodzajtkanki,wywołujereakcje
swoiste,normalnezuwaginajejwłaściwościfizjologiczne.wpewnychjednak
warunkach(np.podwpływemnadmierniesilnychbodźcówlubwpewnychstanach
chorobowych)mogąwystąpićpodwpływemdziałaniatakiegobodźcanieprawidło-
wereakcje,odmienneodprzewidzianychfizjologicznych,któremogąwtedymieć
równieżcharakterparadoksalny,przeciwnyniżfizjologiczne.
Podwpływemwielokrotnegopowtarzaniaoddziaływanianatkankętakiegosa-
megobodźcaoidentycznejsilepowstajestanprzyzwyczajenia,adaptacji,czyako-
modacji,cechującysięzmniejszeniempobudliwościtkankinatenbodziec.
Niekiedy,zazwyczajjednakwwarunkachpatologicznych,pobudliwośćtkanek
możesięzwiększyć,anawetpowstaćmożestannadwrażliwościnabodźce.
Złożonąreakcjęnabodziecfizycznynazywasięodczynem.Odczynymogąmieć
charaktermiejscowylubogólny,mogąbyćprawidłowe,jeślizgodnesązoczeki-
wanymireakcjamifizjologicznymi,lubnieprawidłowe,jeślisązbytsilnelubjako-
ścioworóżneodprawidłowych.
Należyzwrócićrównieżuwagęnakoniecznośćprzestrzeganianormalnego
wprzyrodzierytmuprzeplataniasięokresówaktywnościkażdegoorganizmu
zokresamiwypoczynku,ważnegodlautrzymanianormalnejreaktywnościtkanek.
Naogółpamiętasięokoniecznościwypoczynkupopracy,wtymowystarczająco
długimśnie,niezbędnymdoregeneracjisił.wfizjoterapiiważnejestjednakrów-
nieżzwracanieuwaginakoniecznośćwypoczynkutkanekwtrakciezabiegówipo
nich.Przerwymiędzyzabiegamisąniezbędnedoprzywrócenianależytegozaopa-
trzeniatkanekwkrew,odbudowystanuposiadaniasubstratówenergetycznych,
13
