Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2–3mindziałaniazimnanastępujedruga,wktórejnaczyniakrwionośneulegają
rozszerzeniu(ang.coldinducedvasodilation–CIVD).Przypuszczasię,żerozsze-
rzenienaczyńwywołanejestodruchemaksonowym,wktórymudziałbiorązwiąz-
kihistaminopodobne.Byćmoże,wgręwchodzirównieżrozkurczmięśnigładkich
ściannaczyńpodwpływemobniżeniatemperaturyotaczającychtkanek.
Fazarozszerzenianaczyńwystępujeszybko,jeśliresztaciałajestciepła.Nastę-
pujewtedyprzekrwienietkanek,naktórebezpośredniodziałazimno.Jeślitylko
naczyniakrwionośnesązdroweiprawidłoworeagująnazimno,aniejestonozbyt
intensywneiniedziaładługotrwale,tonienależysięobawiaćtrwałegozwężenia
naczyńkrwionośnych.Stwierdzonobowiem,żewczasieoddziaływanianiezbyt
nasilonegozimnanaczyniakrwionośne,awłaściwiepołączeniatętniczo-żylne,jak
gdybyfalowo,naprzemienniezwężająsięirozszerzają,cozapewniawystarczający
przepływkrwi.Mechanizmtenwystępujeprzedewszystkimwkończynach.Jestto
tzw.reakcjaLewisa(ang.huntingresponse),będącamechanizmemobronnym,po-
nieważzapewniającutrzymanieobwodowejprzemianymateriichronitkankiprzed
uszkodzeniemprzezzimno.Początkowofalesąwysokieiczęste,wmiaręprzedłu-
żającegosiędziałaniazimnastająsięcorazpłytszeirzadszeiwkońcumechanizm
tenstajesięniewystarczający,dochodzidomartwicytkanek.
Domechanizmówobronnych,ułatwiającychwzimnieprzepływkrwiwkoń-
czynach,należyteżzmniejszeniewrażliwościmięśnigładkichściannaczyńkrwio-
nośnychnaaminykatecholowe(bodźcewspółczulne),cozmniejszaichzwężenie.
Zmniejszenieukrwieniatkanek,zwiększenielepkościmazistawowejizmniej-
szenierozciągliwościtkanekzpowoduwzrostusztywnościwłókienkolagenu–to
niepożądaneskutkidłużejtrwającegoiintensywnegodziałaniazimna.Dopożąda-
nychskutkówkrioterapiinależydziałanieprzeciwbólowe,przeciwzapalne,zmniej-
szającekrwawienieizapobiegającelubograniczającepowstaniekrwiakówpoura-
zowych.Cennymdziałaniemkrioterapiijestrównieżzapobieganienarastaniu
obrzękówpourazowychizapalnych,jakiobniżanietemperaturytkanek,która
wróżnychprocesach,aprzedewszystkimocharakterzezapalnym,siępodwyższa.
Najważniejszympozytywnymefektemzastosowanialoduwfazieostrejpourazo-
wejjest,wedługteoriiKnighta(1995),obniżenietempametabolizmuwtkankach,
coograniczamożliwośćwystąpieniawtórnegourazubędącegowynikiemhipoksji
tkanek.Zabiegikrioterapeutycznenieobciążająukładukrążenia,coteżjestzjawi-
skiemkorzystnym.
wzależnościodczynnikaochładzającegoisposobujegodziałaniatemperatura
skórymożesięobniżyćnawetdo–20C.Następujewtedyodmrożenie.wielkość
obniżeniatemperaturygłębszychwarstwtkanekniejestproporcjonalnadowarto-
ścitemperaturychłodziwaużytegodozabiegu.
Mechanizmyoddawaniaciepłaprzezorganizmpodczasoddziaływaniazimna
obejmująprzewodnictwo,promieniowanieikonwekcję.Odkryteczęściciałaodda-
jąciepłootoczeniuwtemperaturzeobojętnejpowietrzaprzedewszystkimprzez
promieniowanie,natomiastwmniejszymstopniuprzezkonwekcjęiprzewodnic-
two.Imniższajesttemperaturaotoczenia,tymwiększejestoddawanieciepłaprzez
promieniowanie.Natomiastimwyższajesttemperaturaotoczenia,tymwiększa
jestczęśćoddawanegociepłaprzezparowaniewarstwyparywodnejpowlekającej
powierzchnięskóryiprzezparowaniepotu.
Podwpływemmiejscowodziałającegozimnadochodzidozmniejszeniatempe-
raturyskóryitkanekgłębokich.Napoczątkuzabieguobserwujesięgwałtowny
64
