Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
KarolMarksbyłfilozofemniemieckim.Zdanietoniewyglądaod-
krywczo.Przybliższymwejrzeniumożesięjednakokazaćmniejbanalne
imniejoczywisteniżnapierwszyrzutoka.Wypowiadającje,naśladuję
JulesMicheleta,którymiałrozpocząćswojewykładyohistoriiAngliiod
zdania:DPanowie,Angliajestwyspą!”Jestto,oczywiście,znacznaróżnica,
czypoprostufaktten,iżAngliajestwyspą,jestnamwiadomy,czyteżin-
terpretujemywświetletegofaktuhistorycznelosykraju.Wtymdrugim
wypadkupewnaopcjahistorycznajestzawartawtakimskromnymzdaniu.
Podobniefilozoficznalubhistorycznaopcjazawartajestwtwierdzeniu,że
Marksbyłniemieckimfilozofem,jeślipojmujemyjąjakopropozycjępew-
nejinterpretacjijegomyśli.Interpretacjatakazakładabowiem,żetraktu-
jemymarksizmjakoprojektfilozoficzny,uszczegółowionywanalizacheko-
nomicznychiwdoktryniepolitycznej.Takisposóbprezentacjiniejestani
trywialny,anibezsporny.Cowięcej,jeślipowiedzenie,żeMarksbyłfilo-
zofemniemieckim,niemożedziśuchodzićzaodkrycie,toinaczejbyło50
lattemu.WiększośćmarksistówwepoceIIMiędzynarodówkiuważała
Marksaraczejzaautorapewnejteoriiekonomicznejispołecznej,która,
wedlejednych,dasiępogodzićzróżnymistanowiskamimetafizycznymi
czyepistemologicznymialbo,wedleinnych,zostałauzupełnionafilozoficz-
nymipodstawamiprzezEngelsatak,iżmarksizmwłaściwyjestspójnym
blokiemteoretycznym,złożonymzdwóchlubtrzechczęściopracowanych
odpowiednioprzezdwóchautorów.
Wszyscyznamypolitycznezapleczewspółczesnychzainteresowańmark-
sizmem.Jesttozainteresowaniedladoktryny,którauchodzizaideologicz-
nątradycjęwspółczesnegokomunizmu.Zarównoci,którzyzamarksistów
