Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
56
tegokanonujestrówniestarajaksamkanoniprzywołujeliczneinicjatywyjego
uzupełnienia.WśródnichwymieniawezwanieniemieckiegodemokratyWilhel-
maZimmermannaowydobyciezzapomnienianiemieckiejwojnychłopskiej
izwiązanegozniąprogramupolitycznegoXVI-wiecznychruchówchłopskich
(Dwanaścieartykułów–1525)iMichaelaGaismaira(TirolerLandesordnung–1526),
mogącegowhistoriimyślipolitycznejzająćmiejsceobokLutra,Kalwina,teorety-
kówoporufrancuskichhugenotówirewolucjiholenderskiej.Socjaldemokrata
EdwardBernsteinwzywałdoprzywrócenianależnegomiejscawhistoriimyśli
politycznejXVII-wiecznemuruchowiangielskichlewellerów(zrównywaczy–
levellers).TegosamegożądałwAngliiLewisBerensdlachrześcijańsko-komuni-
stycznychideidiggersów(kopaczy–diggers).WXXw.współczesnyhistoryk
marksistowskiEdwardThompsonwzywałdoprzywrócenianależnegomiejsca
XIX-wiecznejmyśliutopijnej.Wostatnichlatachpodobnewezwaniasąformuło-
waneprzezprzedstawicielkihistoriifeministycznejwodniesieniudoprekursorek
ideirównościpłci,poczynającodXVw.Zhistoriirefleksjinadszerokorozumia-
nymistosunkamimiędzynarodowymi,wramachkrytykieuropocentryzmu,przy-
wołujesięobecnośćwewszystkichwielkichpodręcznikachuwagMontesquieu
dotyczącychDorientalnegodespotyzmu”,pomijazaśuwagijegokrytyka,Abraha-
maH.Anquetila-Duperrona,którywLégislationorientale(1778)dowodził,żeeu-
ropejskierozumienienaturyorientalnegodespotyzmujestwielkimnieporozumie-
niem.Anquetil-DuperronodrzucałtezygłoszoneprzezMontesquieuobraku
prawacywilnegoiprawawłasnościwTurcji,PersjiiHindustanie.Wostatnichla-
tachopublikowanolicznenowebadaniadotycząceteoriipolitycznejimperialnej
ekspansji,wczesnegookresurozwojuantropologiiiliteraturypodróżniczej,atak-
żepozaeuropejskiegoobrazuEuropejczykóworazichcywilizacjiiideipolitycz-
nych
144
.Jednakwiedzatanieznajdujeswegoodzwierciedleniawpodręcznikach
lubproblematyceewolucjieuropejskiejmyślipolitycznej
145
.Jednązimplikacji
krytykidemokratycznejwinteresującymnaskontekścieproblemówmiędzynarodo-
wychjestprzywołanietekstów,ukazujących,żebardziejdemokratycznepodejście
byłoconajmniejDdopomyślenia”wewcześniejszychwiekach.Argumentacja
przedstawicieliszkołyhiszpańskiejiBartholomédelasCasasaprzeciwkoniewo-
leniuieksterminacjitubylczejludnościamerykańskiejukazuje,żejejusprawiedli-
wianieniebyłostanowiskiemoczywistymwXVIw.
Celemkrytykimetodologicznejjestwyjściepozaproblemkompletnościkanonu
ipróbaodsłonięciajegogłębszychwarstw.Wdominującejnarracjiohistoriimy-
ślipolitycznejkanoniczniDwielcyautorzy”sąumieszczanipozaswoimśrodowi-
skiemhistorycznymiinterpretowanijakuczestnicyponadczasowegodyskursu,
poruszającegowiecznekwestiewłaściwekażdemuspołeczeństwu
146
.Jakdowodził
Skinner,wtakiejnarracjihistoriamyślipolitycznejjestkonstruowanaexpost,po-
144
BogatyprzeglądtejliteraturymożnaznaleŹćwGoody(2006).
145
146
Stuurman(2000,s.154–155).
Ibid.,s.157.
