Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Teoriapolityczna
stosunkówmiędzynarodowych
47
ZwiązkimiędzyTPSMaNSMiichznaczeniebędzierosłodlaobudziedzin.Sto-
sunkimiędzynarodoweodzakończeniaDzimnejwojny”zmieniłysięwsposób,
którywcorazmniejszymstopniuczynijepodatnyminasposobyanalizyrozwija-
newokresiejejtrwania.Zarazemprocesyglobalizacji,spadkuznaczeniapaństwa,
rewolucjiwtechnologiimilitarnej,napięćocharakterzeetnicznym,nowychtech-
nologiiwiedzyirozumieniazapowiadają,przynajmniejpotencjalnie,istotnezmia-
nywstosunkachmiędzynarodowych.Wkonsekwencji,niezbędnesąnoweteore-
tycznenarzędziadozrozumieniatychzmian.
Klasycznetekstywteoriipolitycznej
stosunkówmiędzynarodowych
PesymistycznypoglądWightaoniemożliwościwskazaniaklasycznychtekstów
zawierającychteorięmiędzynarodowąiwyjaśnienieprzyczyntegobrakunieznaj-
dujepoparciainnychautorów.LiczniprzedstawicieleNSMwskazująnaistnienie
szerokiegodziedzictwarefleksjinadstosunkamimiędzynarodowymi,aczkolwiek
rozproszonegowrozmaitejliteraturze.
GrahamEvans,przedstawiającw1972r.paradygmatymyśleniaohistoriimy-
ślimiędzynarodowej,dokonałrekonstrukcjidominującychwzorcówmyślenia
ostosunkachmiędzynarodowych.Rozważaniaostosunkachmiędzypaństwami
umieszczałwokółnaturalnejopozycjimiędzypojęciemDuniwersalnegomoralne-
goobowiązku”aDracjąstanu”.Obastanowiskaiidentyfikowaniznimimyślicie-
lebyliwewspółczesnejmyślimiędzynarodowejokreślanirozmaicie.Zwolennicy
uniwersalnegomoralnegoobowiązkutoDlockeanie”,Didealiści/utopiści”,Dracjo-
naliści”,Dliberałowie”,Dabolicjoniści”,Dmoraliści”.Wśródprekursorówtegosta-
nowiskawymienianozazwyczajAugustyna,TomaszazAkwinu,Grocjusza,Vatte-
la,Locke’a,Rousseau,Kanta,Benthama,Milla,Cobdena,atakżetakichautorów
XX-wiecznych,jakHobson,Angell,Dickinson,ToynbeeiZimmermann.Zwolen-
nikówracjistanuokreślanojakoDhobbesistów”,Drealistów”,Dmakiawelistów”,
Dkonserwatystów”iDpolitykówsiły”.Wśródautorówidentyfikowanychztympo-
dejściemwymienianoTukidydesa,Platona,Machiavellego,Bacona,Bodina,Hob-
besa,Hume’a,Burke’a,Hegla,Treitschkego,awśródautorówXX-wiecznychCar-
ra,Morgenthaua,NiebuhraiButterfielda
120
.
CharlesBeitz,chociażniepretendujedoprzedstawieniahistoriiteoretyzowania
ostosunkachmiędzynarodowych,wskazujejejelementy.PrzezDtradycjęteorii
międzynarodowej”rozumiepismaklasycznychprzedstawicieliprawamiędzyna-
rodowego(Grocjusza,PufendorfaiWolffa);okazjonalneuwagiostosunkachmię-
dzynarodowychzawartewtraktatachpoświęconychprzedewszystkimteoriipoli-
tycznejpaństwa(np.wLewiatanieHobbesa)orazpraceposzukująceprzyczyn
120
Evans(1972,s.720).
