Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Kallas,M.Krzymkowski,HistoriaustrojuiprawawPolsce1772/1795-1918.Wybórźródeł,Warszawa2006
ISBN978-83-01-14798-3,©byWNPWN2006
13.Ustosunkowaniesięwstyczniu1791r.
KomisjiNadwornejwWiedniudopostulatów
reprezentantówGalicjiz1790r.
Mościcki,s.23-24(wwyjątkach)
Szlachtapolska,klasawynosząca30000dusz,żywidoojczystejswejRzplitej,od
którejoddzielonoprzed18laty,przywiązanieszkodliweinteresommonarchii.
Dopókitrwaćbędzietoprzywiązanie,dopótyGalicjapozostanieodrębnączęścią
całegopaństwainieprzyczynisięnigdydojejsiłyipotęgiwstosunkuswych
indywidualnychzasobów;możnanawetprzypuszczaćwcaleprawdopodobnyzbieg
okoliczności,wśródktórychkłopotliweposiadanietegokrajuprzysporzyćmoże
więcejszkodyniżpożytku,aprzyobroniepaństwasprawiraczejdywersję,niż
pomnożeniesiły.IlekroćAustrjazawikłanądziewwojnęzwłaszczataką,doktórej
wiązaćsięinteresyPolski,niebędziemożnaliczyćnausposobienieszlachty
galicyjskiej[...].DopókiGalicjaninuważsiędziezaPolaka(auważsięzatakiego
będziedopóty,dopókiniepozbędziesięswegocharaktemnarodowego),jątrzyćgo
iniezadowoleniemprzejmowaćbędziewszelkieporównaniemiędzyjegostanem
astanemtych,którzyżyjąpodrządamiRzplitej[polskiej],aktorychonzaswych
szczęśliwychziomkówuważa.Nicniezdołamuwynagrodzićutratywładzy
prawodawczejinieograniczonejzwierzchnościnadswymipoddanymi.Takiezasady
przechodzićzojcównasynów,askorowypadkiokażąmożliwośćponownego
złączeniasięzRzplitą,obudzisiędotegozarazchęćwludności.Prawdziwyzatem
interesmonarchiiaustriackiejpoleganatym,abynaródtenpowoliwludność
niemieckąprzekształcić,jegoobyczaje,sposóbmyślenia,uprzedzeniazmienić,jednym
słowem,abygowynarodowić.Tylkozaprowadzenieróżnicywobyczajach,zwyczajach,
mowieiwychowaniumiędzyGalicjąaPolskądzienajpewniejsząkojmiąprzeciw
życzeniupowrotudoRzplitejiprzeciwniechęciszlachtykumonarchjiaustriackiej[...].
KomisjaNadwornadalekąjestodtego,abypochwalaćmiałaryczałtemwszystkie
środki,zaktórychpomocąwupłynionymlatdziesiątkuusiłowanobezżadnych
przygotowańinagleprzerobićGalicjannaCzechówlubAustriaków.Środkitenietylko
niedopomogłyzamiarom,alewprostimszkodziły,asmutnepoczucieowego,coraz
wzrastającegonieszczęścia,wzmagałatylkomiłośćGalicjandoPolski.[...]Takie
ogniwaniedadząsięprzemocązerwać,trzebajepowolirozwiązywać.