Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WIELOKULTUROWOŚCIUPOLITYCZNIONE
Idącewparzezmonokulturowością,zarównohistorycznie,jakilo-
gicznie,orazniegdyświążąceteoriesupremacjibiologicznejoficjalnie
uważanedziśzapseudonaukowe.Sprawadotyczywszczególności
propozycjiwysuwanychprzezCesaregoLombrosoipochodnychim
teorii,wyjaśniającychwyższewskaźnikiprzestępczościzapomocąkry-
teriumrasowegoorazobarczeniaatawizmami.Tosamoodnosisiędo
teorii,stworzonejprzezJosephaArthuradeGobineau,wykorzystywanej
przeznazistów,anazywanejdziśrasizmemnaukowym.Zgodnieznią
rasabiałamiałacharakteryzowaćsięwprzeciwieństwiedopozostałych
m.in.wysokąinteligencją,racjonalnością,bezinteresownością,honorem,
zmysłemładuiharmonii;jakotakauznawanabyłazalepsząodśrednio
inteligentnej,utylitarystyczniezorientowanejżółtejrasykupców,atym
bardziejodjakobypobudliwej,zmysłowej,uczuciowej,pełnejfantazji
orazpredyspozycjiartystycznychrasyczarnej,odznaczającejsięnadto
niskimpoziomeminteligencji,słabąwolą,brakiemumiejętnościor-
ganizacjiwłasnegożyciaorazotoczeniaizewzględunateatrybuty
pośledniościnazywanejprzeztegoautorarasąkobiecą.DeGobineau
utrzymywał,żemieszaniesięraszanieczyszczabiałąrasęiprowadzido
społecznegochaosu,zaktóregokoronnyprzykładuznałspołeczeństwo
amerykańskie(zob.Evans1996,s.34;Sylwestrzak2002).Taksamojak
teoriaLombrosoujęcietoodrzuconezostałojakoprzejawintelektual-
nejwsteczności,zaledwiepretendującejniegdyśdomiananaukowej.
Podobniedziejesięzparadygmatamiantropologiifizycznej;szczególnie
wartozwrócićuwagęnazastrzeżeniawobecwiążącychniegdyśtypologii
antropologicznych,zmiennościkoncepcji,anawetsamegopojęciarasy.
Inmargine,onekrytykowanejakoniepoprawnepolitycznieiwzwiąz-
kuztymzasługująnapotraktowaniewodrębnejpracy.
2.SZAFOWANIETERMINEM:SKĄDSIĘBIORĄWIELOKULTUROWOŚCI”?
Wielokulturowośćjestnietylkopojęciemniejednoznacznym,lecz
takżesposobemwerbalizacjicałkowicieprzeciwstawnychinteresów
orazwizjiładuspołecznego.Potocznieuważasię,żewwymiarzenor-
matywnymmieścisiębezdyskusyjniewobrębieliberalnegostanowiska
natematprawidłowegofunkcjonowaniaspołeczeństwa.Choćzatakie
uznajesięjejkorzenie,współczesnezastosowanietejżeideisprowadza
siędoszafowaniaterminemzarównoprzezzwolennikówliberalnej,jak
ikomunitarystycznejwizjispołeczeństwa.Kwestiaodnosisięniejedynie
20
doStanówZjednoczonych,alenabraławysoceupolitycznionego,nadto