Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WIELOKULTUROWOŚCIUPOLITYCZNIONE
sowaniaimigrantów,ależadnazjejwersjiniedoprowadziładomożli-
wościosiągnięciaporozumieniaprzezwszystkichliczącychsięaktorów
społecznych.
3.PRAWAMNIEJSZOŚCIversusPRAWACZŁOWIEKA
Zasadnicząpodziałówideowychwramachprzyzwoleniadlaróż-
norodnościstanowinapięciemiędzyprawamimniejszościaprawami
człowieka.Opierasięononarudymentarnychróżnicachwpodstawach
światopoglądowychdotyczącychmiejscaczłowiekawświecie,tj.za-
leżnościmiędzyjednostkąaszerszymkontekstemspołecznymoraz
wynikającychzeńprawiobowiązków.Różnicemiędzynimimożna
ramowoująćjakoistniejącemiędzypierwszeństwemgrupyspołecz-
nejaprymatemwłasnegoJawkategoriachwyższościnormatywnej,
aniekiedyrównieżprzekonaniaopierwotnościbytu.Mająonecharak-
terkonstruowany9raczejniżontycznyijakotakiezapewniająpulędla
generowaniaprzekazówpolitycznych.Pierwszerozwiązaniedefiniuje
innośćwsposób,możnarzec,wysocekontrolowanyspołecznie.Innymi
słowy,odmiennośćjestuznawanajedyniepodwarunkiemokreśleniajej
formyizakresuoraznadanialegitymacjiprzezzbiorowość,jakodlaniej
specyficznaitymsamymkonstytuującatożsamośćjejczłonków,ado-
pierojakotakaprezentowanajestnazewnątrzwspólnoty.Wtensposób
rozwiązanietoumieszczainnośćwsferzepublicznejorazobwarowuje
prawaminadawanymiwyrażającejwspólnocie,traktowanejjakoaktor
zbiorowy,przedkładającyswojeroszczeniawobeczewnętrznegoświata
oraznawiązującykompromisyzapośrednictwemswoichprawomocnych
przedstawicieli.
Drugierozwiązanieopartejestnaliberalnychpodstawachideo-
wychiłączysięzusankcjonowanieminnościjakoprzynależnejdo
sferyprywatnejorazpodlegającejwyboromkażdejjednostki.Takie
równieżnależytepodstawydemokracjikonstytucyjnejwedługJürgena
Habermasa(1994,s.107–148),wramachktórejwinnosięuznawać
sowanejhomogenizacji,tymczasemniegdysiejszyideałjejwypracowaniasprowadzany
jestdonegującegogostwierdzenia:themeltingpotdoesnotmelt.Jednymznajbardziej
znanychamerykańskichintelektualistów,którzykrytykowaliideętyglakulturowegojuż
nawczesnymetapiejegowprowadzaniajakonierealnyprojektamerykańskiejasymilacji,
byłRandolphBourne(1916,s.86–97),propagującyaprobatędlatzw.przezniegojuż
wówczastransnarodowejAmeryki,niezwyklepostępowąjaknatamtąepokę.
22
9Zob.m.in.Berger,Luckmann1983;Niżnik1979;Woroniecka2001.