Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wydarzeniażycioweitraumatyczne
1.1.3.Kontrowersjezwiązanezpojęciemtraumy
17
Pojęcietraumypochodzizjęzykagreckiegoioznaczanranę”
,nuraz”
,nskale-
czenie”
.WSłownikuwyrazówobcych(1980)podanodwaznaczeniaterminu
ntrauma”
.Wujęciumedycznymoznaczanuszkodzenieorganizmu(tkanek,
narządów)będącenastępstwemobrażeniaciałaczynnikamimechanicznymi,
akustycznymi,termicznymi,elektrycznymiitp.”
.Wznaczeniupsychologicz-
nymtraumatongwałtownewzruszeniepowodującetrwałązmianęwpsychice”
(tamże,s.773).Wobydwuujęciachokreślonoprzedmiotzmian-wmedycz-
nymdotyczyciała,wpsychologicznympsychiki.Ponadtoujęciemedyczne
wskazujeprzyczynyuszkodzenia,czyliróżneczynniki,natomiastwujęciu
psychologicznymniewymieniasiężadnychczynników,któremogłybybyć
przyczynągwałtownegowzruszenia.
Traumajestściślepowiązanazestresem,dlategoczasemużywasięzamien-
nieterminównstresortraumatyczny”czynstrestraumatyczny”
.Analogicznie
dokonceptualizacjistresutraumęmożnaujmowaćjakobodziecijakoreakcję.
Traumajakostresor
Odwprowadzeniawroku1980doIIIrewizjiDSM(APA,1987)nowejjed-
nostkichorobowej,określonejjakonzaburzeniepostresietraumatycznym”
(PosttraumaticStressDisorder-PTSD),wydarzenietraumatyczne(stresor)
stałosięcentralnymkryteriumzaburzenia.Wkolejnychwydaniachklasyfika-
cjiDSMkryteriadefiniowaniawydarzeniatraumatycznegoulegałypewnym
zmianom,leczmożnaprzyjąć,żepojęcientraumy”
,zawartewklasyfikacjach
psychiatrycznychDSMiICD,odnosisięraczejdowydarzenia(stresora)niż
dokonsekwencjipsychicznychspowodowanychgwałtownymiprzykrym
przeżyciem,związanychzzagrożeniemzdrowialubżycia.
Pierwszadefinicja,zawartawDSM-III,określawydarzenietraumatyczne
jakonrozpoznawalnystresor,którywywoływałbyznacząceobjawystresu
uprawiekażdego”(APA,1980,s.238).Ponieważwtakimujęciubrakswo-
istościwokreśleniustresora,dlategowzrewidowanejwersjiDSM-III-Rroz-
szerzonodefinicjętraumatycznegostresora.Zostałokreślonyjakonwydarze-
nie,którewykraczapozazakresnormalnegoludzkiegodoświadczenia[ł],
któremogłobyspowodowaćprzenikliwieodczuwalnystres(cierpienie)niemal
ukażdego”3(APA,1987,s.250).
Takiedoświadczenia,jakwalkafrontowa,klęskiżywiołowe,aktyterro-
rystyczne,gwałtipoważnewypadkisąnaogółnpozazakresemnormalnego
3Pojęciedistresswjęzykuangielskimodpowiadawjęzykupolskimpojęciunstres”
.Terminmożna
równieżtłumaczyćjakonnapięcie”
,ncierpienie”
.
